Həlqəvi axın - bir çox istehsal proseslərində tez-tez müşahidə edilən və onilliklər boyunca tədqiq edilən təzahürdür. Konsentrik həlqəvi axını tədqiq etmək nisbətən asandır. Lakin, həlqəvi fəza ekssentrikdirsə, ekssentrik həlqəvi axının asimmetriyası səbəbindən hesablamalar mürəkkəbləşir. Qazıma işlərinin aparılması zaman, qazıma kəməri ilə quyu divarı arasındakı fəza əsasən ekssentrik həlqəvi fəzadır. Maili-istiqamətli və horizontal quyularda qazıma kəməri quyu lüləsinin aşağı hissəsində elə şəkildə yerləşir ki, qravitasiya effektlərinin təsiri nəticəsində tam surətdə ekssentrik həlqəvi fəza formalaşdırır. Ekssentrik həlqəvi fəzada sürətlər profili qazıma şlamının çıxarılmasına böyük təsir göstərir ki, bu da qazıma boruları kəmərlərinin tutulma hallarının qarşısının alınması üçün çox vacibdir. Məqalədə birfazalı axın və bərk-maye ikifazalı qarışıq yerdəyişmə modellərinin əsasında aşağıda göstərilən altı faktorun təsiri təhlil edilir: axın sərfi, flüidin özlülüyü, flüidin növü, ekssentrisitet, həlqəvi fəzanın həndəsi ölçüləri, qazıma şlamının qatılığı. Rəqəmsal modelləşdirmənin nəticələri göstərmişdir ki, ekssentrik həlqəvi fəzada sürətlər profili asimmetrikdir. Bununla yanaşı yüksəksürətli fəza həlqəvi fəzanın geniş hissəsində, aşağısürətli isə dar hissəsində yerləşir. Axın sərfinin, həlqəvi fəzanın həndəsi ölçülərinin artması və ekssentrisitetin azalması ilə həlqəvi fəzada yüksəksürətli fəza sahəsi artacaq, aşağısürətli fəza sahəsi isə azalacaq. Bu həlqəvi axının həmcinsliliyini (bərabərliyini) yaxşılaşdıracaq. Flüidin özlülüyünün və qazıma şlamının qatılığının artması ilə həlqəvi fəzanın yüksəksürətli fəzasında sürət artacaq, necə ki, həmin zaman aşağısürətlidə azalacaq, və bu sürət dəyişikliyi aşkarcasına olmayacaq. Lakin həlqəvi fəzada təzyiqin aşağı düşməsi tez artacaq. Buna görə də nəzarət etmək vacibdir ki, aşağısürətli fəzada sürət qazıma işləri zamanı qazıma şlamlarının çıxarılması üçün kifayət qədər böyük olsun. Eyni zamanda yuyucu məhlulun özlülüyünü seçmə zamanı quyu təzyiqini də nəzərə almaq vacibdir.

Çoxşırnaqlı balta əsasən radial-horizontal texnologiyada istifadə olunan yüksək effektli şırnaqlı baltadır. Məqalədə çoxşırnaqlı baltanın lahihələndirlməsi üsulu və xüsusi işlənmiş sınaq avadanlığından istifadə etməklə onun struktur (dəliklərinin sayı, yan dəliklərinin səpələnmə bucağı) və hidravlik (eroziya emalı dövrü, şırnağın təzyiqi, şırnağın sapması, təzyiqin sərhəd kəmiyyəti) parametrlərinin süxurun dağılma effektivliyinə təsiri təhlil edilir. Eksperimentlərin nəticələrindən görünür ki, çoxşırnaqlı baltanın dəliklərinin sayı nə qədər çox olarsa quyu lüləsi də bir o qədər dəyirmi olacaq. Şırnaqlı baltanın sabit ekvivalent diametri zamanı dəliklərin sayının artması ilə süxurdağılma effektivliyi aşağı düşür. Yan dəliklərinin səpələnmə bucağının artması ilə süxurdağılma effektivliyi əvvəlcə artır, sonra isə azalır. Süxurdağılma effektivliyi şırnaq təzyiqinin artması ilə xətti şəkildə böyüyür. Bazadan optimal sapma, ucluğun ekvivalent diametrindən 5-6 dəfə böyükdür. Buna görə də çoxşırnaqlı balta quyunun dərinliyinin və dağ təzyiqinin sıfıra yaxınlaşdığı zaman daha böyük həcmdə dağ süxurunun dağılmasına müvəffəq ola bilər. Çoxşırnaqlı baltanın süxurdağıtma effektivliyi dağ təzyiqinin yüksəlməsi ilə kəskin şəkildə aşağı düşür. Yuxarıda göstərilən nəticələr radial-horizontal qazıma üçün çoxşırnaqlı baltanın layihələndirilməsində təlimat kimi xidmət göstərə bilər.

 «Rhodopol®-23П» və müxtəlif qrup KLSP (kondensasiya olunmuş liqnosulfonat polimer) reagentlərini kombinə etməklə onların fəaliyyətini gücləndirmək olar. Bununla əlaqədar aparılan laborator tədqiqatlarının əsasında ksantan və liqnosulfonat əsaslı kimyəvi reagentlər kombinə edilmiş, reagentlərin istifadəsi ilə qazma məhlullarının xassələrini tənzimləmək üçün yuyucu məhlulun yeni reseptləri yaradılmışdır. Kimyəvi emalın səmərəliliyi qazma məhluluna kiçik əlavələrin kombinə edilməsi ilə əldə edilə bilər ki, bu da məhlulun texnoloji göstəricilərinin keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırır, bunlardan hər biri konkret olaraq qazma məhlulunun bu və ya digər fiziki-kimyəvi və texnoloji xassələrini gücləndirir. Bununla yanaşı qazma məhlulunun süzülmə və reoloji göstəricilərinin idarə edilməsi üçün material sərfinin əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması əldə edilir. Əsas praktik nəticə Xəzəryanı çökəkliyin geoloji-kəşfiyyat sahələrində qazma zamanı quyuların yuyulması üçün qazma məhlullarının yeni reseptlərinin işlənməsindın ibarətdir ki, bunların istifadəsi qazıma sürətini artırmağa, mürəkkəbləşmələrin sayını azaltmağa, materialların və kimyəvi reagentlərin sərfini azaltmağa imkan verir.

Məqalədə istismar kəmərlərinin germetikliyinin bərpası üçün, imkan yaradan qısa müddət ərzində minimum vəsait xərclə kəmərlərin daxili keçiriciliyinin kifayət qədər qorunması zamanı yeni kompleksli avadanlıq təklif olunmuşdur. Elmi əsaslandırılmış və layihələndirilmiş seçim üçün germetik manjetlərin və plaşkalı tutqacların vacib olan hesabları göstərilmişdir. Qurğu, diametrləri 140–178 mm nöqsanlı istismar kəmərlərinin və əlavə kəmərlərinin diametrləri 89-127 mm olan germetikləşdirilməsi üçün təyin olunmuşdur.

Baxmayaraq ki, sulaşdırma neftqaz yataqlarının işlənməsində əsas və ən effektli üsullardan biridir və əlverişli fiziki-geoloji şəraitdə neftvermə əmsalını 0.7 qədər artırmağa imkan verir, lakin ehtiyatları çətin çıxarıla bilən yataqlarda onun tətbiqi səmərəli olmur. Layın sulaşma dərəcəsinə məhsuldar layın keçiriciliyə görə qeyri-bircins və neftin vurulan suyun özlülüyünə nisbəti mühüm təsir göstərir. Təsir vasitəsi ilə məhsuldar layın az keçirici hissəsinin sulaşma dərəcəsini artırmaq məqsədi ilə qatılaşmış su haşiyəsinin özlülüyünün tənzimlənməsinə əsaslanan yeni axın istiqamətini dəyişən texnologiya təklif olunur. Məqalədə sulaşdırmadan sonra qalıq neftin qatılaşdırılmış su haşiyəsinin vurulması ilə sıxışdırılması prosesinin laboratoriya tədqiqatlarının nəticələri göstərilir. Bununla bərabər “Uzen” yatağında təklif olunan texnologiyanın tətbiqi nəticələrinin təhlili verilmişdir.

Məqalədə qərarlaşmış rejimlərlə neft quyularının hidrodinamiki tədqiqi məsələləri nəzərdən keçirilir. Tədqiqatlar Ə.Əmirov ad. NQÇİ-nin Qalmaz sahəsindəki 54, 36 və 417 №li ştanqlı dərinlik nasos quyularında keçirilmişdir. Tədqiqatlar zamanı alınmış məlumatların əsasında indikator əyriləri qurulmuşdur. Məqalədə göstərilmişdir ki, sulaşmış və sulaşmamış quyuların tədqiqi zamanı alınmış diaqramların formalarında və tədqiqatların nəticələrinin interpretasiyası üsullarında bir-birindən fərqləndirilən xüsusiyyətlər mövcuddur.

«Tuha» neft yatağının K₁S₂ obyektində layın turşu ilə işlənməsinin nəticələrinin zəif olmuşdur və bu məqalədə həmin problemin həlli məqsədi ilə, lay-kollektorun litoloji xüsusiyyətləri təhlil edilir. 15%HCl, 12%HCl+3%HF və 10%HF+8%HBF4 ilə reaksiyalar aparmaq üçün müxtəlif minerallardan ibarət süxur nümunələri seçilmişdir. Layın bu turşulara qarşı reaksiya mexanizmi qiymətləndirilmişdir. Tədqiqatların nəticələri layın xlorid turşusuna qarşı həssaslıq göstəricisinin 17.63% dən 30.79% dək təşkil etməsini, yəni turşuya qarşı həssaslığın orta səviyyədən yüksəyə doğru olmasını göstərmişdir. 12%HCl+3%HF qarşı layın həssaslıq göstəricisi 52.87%-dən 60.84%-dək dəyişmişdir ki, bu da layın yüksək həssaslığını sübut edir, 10%HF+8%HBF₄ qarşı həssaslıq göstəricisi isə 21.3%-dən 23.3%-dək dəyişmişdir ki, bu da heç bir həssaslığın olmadığını göstərir. Göstərilmişdir ki, turşuya qarşı yüksək reaksiyasının səbəbi gilli mineralların mövcudluğudur.

Aşağı temperatur şəraitində karboksimetilsellüloza natrium duzunun müxtəlif konsentrasiyalı məhlullarının reoloji xassələrinin və >350 q/l minerallaşmanın xlorkalsium tipli lay suları ilə əlaqəsinin üstünlükləri öyrənilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, yüksək minerallaşdırılmış sıxıcı məhluluna nisbətən polimer əsaslı məhlullar üçün neft və sıxışdırıcı agentin özlülük nisbəti 20-25% aşağı, neftin sıxışdırılma əmsalı 20-30% yuxarıdır. Göstərilmişdir ki, Nepа-Botuoba neftli-qazlı ərazidə yerləşən yataqlara xas olan spesifik şəraitdə neft hasilatının səmərəliliyinin artırılması üçün 5.0 и 7.0 q/l. konsentrasiyalı Na-KMS məhlulu tövsiyə oluna bilər.

Məqalədə qazkondensat qarışığının differensial kondensasiya modeli bazasında qazkondensat yataqlarının tükənmə rejimində işlənilməsi proseslərinin hidroqazdinamik modelləşdirilməsinə baxılmışdır. Hesablama alqoritmi təklif edilmiş və ədədi eksperimentlər əsasında fazalararası kütlə dəyişməsi proseslərinə etan-propan-butan fraksiyalarının təsiri tədqiq edilmişdir.

Elektrokinetik tədqiqatlar metodu ilə, metal səthdə nano-SAM kompozisiyalı və Səthi aktiv maddələrin amin tərkibli neft həlledicilərində adsorbsiya hərəkətlərinin potensial səthi təyin olunmuşdur.