Məqalədə çıxarılan yanacaq itkisinin qarşısının alınması, yatağın sulaşması, ekologiya və b. məsələlərdə quyuların sementlənməsinin böyük rolu olduğu göstərilir. Qazıma məhlulunun sement məhlulu ilə sıxışdırılması bufer mayesinin, sement məhlulunun və daşının keyfiyyətini, keyfiyyətli sement körpüsünün qurulması və s. problemlərin həlledici amilləri göstərilmişdir. İşdə, quyularda sementləmə işlərinin artırılmasının müasir yolları göstərilmişdir.

Uzun müddət işlənmədə olan yataqlarda, həlli tələb olunan problemlər arasında onun qalıq potensial imkanlarının aşkar edilməsi, tam mənimsənilməsi, və işlənmə səmərəliliyinin artırılmasını qeyd etmək olar. Bunlardan birincisi, həmin yataqlarda kəşfiyyatin başa çatdırılması (həcmi-geoloji modelin qurulmasi və onun hərtərəfli işlənməsi prosesi ilə əhatə edilməsi), ikincisi isə - neftvermə əmsalının və işlənmə səmərəliliyinin artırılması ilə bağlıdır ki, bu da işlənmə layihəsində öz əksini tapmalıdır. Bu məsələlərin həllində, yəni texnoloji göstəricilərin proqnoz edilməsində yataqların geoloji quruluşunun nəzərə alınması mühüm rol oynayır. Belə ki, yataqların əsasən antiklinal tipli olması, müxtəlif rejimlərin sahə boyu paylanmasına səbəb olur yəni yatağın tağyanı, mərkəzi və konturyanı zonalarda lay rejimlərinin dəyişməsi, proqnoz məsələlərdə (məs quyu şəbəkəsinin sıxlığı, bərpa quyularının qazılması və s.) nəzərə alınması məqsədəuyğundur. Yataqların çoxlaylı blokvari olması bazis və qaytarma obyektlərin seçilməsində, yataqların yatma dərinliyi onun digər geoloji parametrləri ilə birlikdə kompleks halda öz əksini layihə sənədlərinin tərtibində tapmalıdır. Beləliklə, qeyd edilir ki, işlənmə prosesinin son mərhələsində texnoloji göstəricilərin təyinində orta rəqəmlərə nisbətən meyar üzrə differensiasiya edilmiş göstəricilərdən istifadə edilməsi iqtisadi itkinin qarşını almaqla bərabər həm də işlənmənin səmərəliliyini təmin etmiş olar.

Köhnə qaz-kondensat yataqlarının işlənməsi ilə yanaşı, yeni perspektiv qaz-kondensat strukturlarının tədqiqi və işlənməyə cəlb edilməsi müasir neft-qaz və neft-kimya sənayelərinin inkişafında mühüm rol oynayır. İşlənməyə başlamazdan əvvəl belə strukturların hidrodinamik modellərinin qurulması, müxtəlif variantlarda hesablamaların aparılması və ilkin optimal işlənmə layihəsinin tərtib olunması mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Məqalədə, VIP proqram paketindən istifadə etməklə Abşeron strukturunun QÜQ, QA və QaD; D8-D10 strukturunun Fasilə və QÜQ; Ümid-Babək strukturunun Fasilə, QÜQ və QA horizontlarının hidrodinamik modelləri qurulmuş, quyuların istismara başlaması ardıcıllığının müxtəlif variantları üçün çoxsaylı hesablamalar aparılmışdır. Aparılmış çoxvariantlı hesablamaların nəticələrinin təhlili əsasında ilkin optimal işlənmə variantı seçilmişdir.

İşdə təsadüfi-qeyri bircins məsaməliliyə və keçiriciliyə malik mühitlə qarışmayan və sıxılmayan mayelərin ikifazalı qeyri-stasionar süzülməsi məsələsinə baxılmışdır. Təsadüfi funksiyalar üzrə ortalamalar aparmaq üçün differensiallama düsturları “aparatı”ndan istifadə edilmişdir. Bu riyazi “aparat” delta-korrelə edilmiş və korellyasiyasının azalma müddəti sonlu olan təsirlərin modellərini əhatə edən geniş təsnifli dinamik sistemlərin dəqiq ortalamasını yerinə yetirməyə imkan verir.

Nəzəri tədqiqatlar əsasında istismar kəmərinin rolikli düzəldicilərlə bərpası zamanı borunun zədələnmiş hissəsinə təsir edən dinamik kontakt reaksiya qüvvəsi təyin edilir. Alınmış düstur, rolikli düzəldici birləşdirilmiş boru kəmərinin parametrlərinin dinamik kontakt reaksiyasının qiymətinə təsirini təyin etməyə imkan verir. Göstərilmişdir ki, ağırlaşdırılmış qazıma borularının sayının rolikli düzəldicinin istismar kəmərinin zədələnmiş hissəsinə zərbə qüvvəsinin kəmərin fırlanma oxuna nəzərən momentinin qiymətinə təsiri azdır. Bu momentin qiymətinə kəmərin fırlanmasının bucaq sürətinin təsiri daha çoxdur.

“ЛАНТАН” EİB-nin neodium- dəmir – bor və samarium-kobalt ərintiləri əsasında hazırlanmış sabit maqnit induktorlarından istifadə edərək müxtəlif gərginliyə malik (50, 120,200,280 və360 kA/m ) sabit maqnit sahəsi tətbiq etməklə azlegirə edilmiş, yüksək möhkəmlikli P-105 markalı NKB poladının korroziyasına maqnit sahəsinin təsiri öyrənilmişdir.  Müəyyən edilmişdir ki, 280 kA/m sabit maqnit sahəsi ilə təsir etməklə P-105 markalı NKB poladında baş verən korroziya yeyilmələri zamanı oksigen depolyarizasiyası sahəsində katod prosesini və anodda gedən ionlaşmanı ləngitmək mümkündür. 280 kA/m sabit maqnit sahəsi tətbiq etməklə P-105 markalı NKB poladını 90% mühafizə effekti ilə korroziyadan və mikrobioloji yeyilmələrdən qorumaq olar.

Məqalədə dəniz sualtı boru kəmərlərinin korroziya və mikrobioloji yeyilmələrdən mühafizə işlərinin layihələndirmə işlərində mühafizə sxeminin seçilməsi və onun strukturu haqda mövcud olan məlumatlar təhlil edilərək müəyyən təkliflər və onların əsaslandırılması göstərilmişdir. Dəniz sualtı boru kəmərlərinin mühafizəsi üçün mühafizə edici örtüklərə qoyulan tələblər və onların istismar mühiti ilə əlaqədar necə seçilməsi, həmçinin qalvanik anod materialının, eləcə də anodun konstruksiyasının seçilməsi prinsipləri verilmişdir. Məqalədə bilərzikvari anodlarla mühafizənin layihələndirilməsi zamanı anodun tələb olunan parametrlərinin hesablanması yolları da öz əksini tapmışdır.

Neftçıxarma idarələrində neft yataqlarının istismarı zamanı hər ay boru kəmərlərində olan neft miqdarının təyininə zərurət yaranır. Quyu ağzından neft təhvil vermə məntəqəsinədək neft kəmərlərində olan neftin miqdarı qeyri – mobil qalıq adlanır və onun təyini üçün aşağıdakı şərtləri nəzərə almaq lazımdır:

1.boru kəmərləri ilə iki fazalı vəziyyətdə hərəkət edən qaz maye qarışığı daxili təzyiqdən sıxılmaya məruz qalır;
2.daxili təzyiqdən neft kəmərinin xətti genişlənməsi təyin olunmalıdır;
3.neft kəməri həcminin müəyyən hissəsini kəmərin daxili səthinə çökən parafin – qatran çöküntüləri tutur;
4.qum, mexaniki qarışıq və lay suyundan ibarət olan ballastın həcmini təyin etmək lazımdır.

Yuxarıda göstərilən şərtləri nəzərə almaqla neft kəmərlərində qeyri – mobil neft qalıqlarının hesablanması mürəkkəb məsələdir. Bu məqsədlə onların təyini üçün metodiki tövsiyələr verilir. İşlənilmiş qeyri – mobil neft qalıqlarının təyini üsulu "28 May" NQÇİ- nin "Günəşli" yatağının mədəndaxili və DDSÖ 3, 4

İş neft sənayesinin aktual problemlərindən birinə, çənlərdən neft və neft məhsulları itkilərinin azaldılması məsələsinə həsr olunub. Çənlərdən neft və neft məhsulları itkilərinin azaldılması məqsədilə elmi əsaslandırılmış, yüksək səmərəli adsorbsiya nanotəbəqələrinin (ANT) işlənib hazırlanması üçün bir sıra tədqiqatlar aparılmışdır: ANT-lərə qarşı tələblər müəyyən edilmişdir; qeyri-ionogen səthi-fəal maddələr üçün «xassə-xassə», «xassə-quruluş» tipli qanunauyğunluqlar əsasında optimal ANT tərkibləri seçilmişdir; n-doymuş karbohidrogenlər üçün ANT səmərəliliyinin nəzəri qiymətləndirilməsi modeli verilmişdir; analitik metodların köməyi ilə çənlərdən karbohidrogen itkiləri qiymətləndirilmişdir; optimal ANT tərkiblərinin laboratoriya-sənaye sınaq və tətbiq işləri aparılmışdır.

Məqalədə, Azərbaycanın köhnə yataqlarında havaya atılan səmt qazının utilizasiyası problemi qaldırılmışdır. Burada səmt qazının adi məşəldə yandırılmadan başqa üsullarla utilizasiyasının zəruriliyi haqqında deyilir və utilizasiya metodları analiz olunur. Məqalədə, “Neftqazlayihə” institutunun əməkdaşlarının “Uqlemetan Servis” QSC-nin mütəxəssisləri ilə birgə apardıqları “Balaxanıneft” NQÇİ-nin obyektlərində itirilən səmt qazının həcminin hesablanması üçün tullantı mənbələrinin öyrənilməsinə yönəlmiş tədqiqatların nəticələri verilmişdir.

Məqalədə, davamlı inkişaf prioritetləri kimi, energetikanın inkişafı, ətraf mühitin mühafizəsi, resurslardan istifadə prespektivləri gözdən keçirilir. Qeyd edilir ki, energetikanın inkişafı bir tərəfdən, davamlı inkişafa imkan yaradırsa, digər tərəfdən ətraf mühitin çirklənməsinə səbəb olur. Ekoloji faktların nəzərə alınması ilə “cəmiyyət-təbiət” sistemində qarşılıqlı əlaqələrin tənzimlənməsi üzrə məqsədyönlü fəaliyyət hər bir dövlətin ekoloji siyasətinin formalaşmasında başlıca element olmalı və zəruri olan müəyyən prinsiplərə əsaslanmalıdır. Eyni zamanda məqalədə, ölkə Prezidenti tərəfindən imzalanmış “Azərbaycan Respublikasında ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına dair 2006-2010 cu illər üçün Kompleks Tədbirlər Planı” əsasında hazırlanmış ARDNŞ-nin Ekoloji siyasətinin əsas müddəaları qısaca şərh edilir.