B. Ə. Süleymanov, H. F. Abbasov
«Neftqazelmitədqiqatlayihə» İnstitutu, SOCAR, Bakı, Azərbaycan
Nanomayelərin istifadəsilə layın neftveriminin artırılması mexanizmi
Son dövrlər neftçıxarmanın artırılması üçün nanomayelərdən istifadə etməklə təkmilləşdirilmiş texnologiyalarının işlənib hazırlanması və tətbiqi müşahidə edilir. Müəyyən edilmişdir ki, bu reagentlərdən istifadə süxurun islanmasının dəyişməsinə, fazalararası səthi gərilmənin azalmasına, neftin özlülüyünün azalmasına və ayırıcı təzyiqin artmasına səbəb olur. Məqalədə kalsium və maqnezium duzlarının çöküntülərinin peptizasiyası nəticəsində əldə edilən nanomayelərdən istifadə etməklə neftin sıxışdırılmasının tədqiqinin nəticələri təqdim olunur. Peptizator kimi azot və üzvi turşulardan istifadə edilmişdir. Hazırlanmış nanomayelərin istifadəsi nəticəsində dəniz suyu ilə sıxışdırma ilə müqayisədə neftvermədə 15-20% artım əldə edilmişdir. Məqalədə nanomayelərdən istifadə etdikdə neftvermənin artmasının yeni mexanizmi təklif edilmişdir.
Açar sözlər: neftvermə; sıxışdırma əmsalı; nanomaye; peptizasiya; islanmanın dəyişməsi; fazalararası səthi gərilmə.
Son dövrlər neftçıxarmanın artırılması üçün nanomayelərdən istifadə etməklə təkmilləşdirilmiş texnologiyalarının işlənib hazırlanması və tətbiqi müşahidə edilir. Müəyyən edilmişdir ki, bu reagentlərdən istifadə süxurun islanmasının dəyişməsinə, fazalararası səthi gərilmənin azalmasına, neftin özlülüyünün azalmasına və ayırıcı təzyiqin artmasına səbəb olur. Məqalədə kalsium və maqnezium duzlarının çöküntülərinin peptizasiyası nəticəsində əldə edilən nanomayelərdən istifadə etməklə neftin sıxışdırılmasının tədqiqinin nəticələri təqdim olunur. Peptizator kimi azot və üzvi turşulardan istifadə edilmişdir. Hazırlanmış nanomayelərin istifadəsi nəticəsində dəniz suyu ilə sıxışdırma ilə müqayisədə neftvermədə 15-20% artım əldə edilmişdir. Məqalədə nanomayelərdən istifadə etdikdə neftvermənin artmasının yeni mexanizmi təklif edilmişdir.
Açar sözlər: neftvermə; sıxışdırma əmsalı; nanomaye; peptizasiya; islanmanın dəyişməsi; fazalararası səthi gərilmə.
Ədəbiyyat siyahısı
- Zhang, P., Tweheyo, M. T., Austad, T. (2007). Wettability alteration and improved oil recovery by spontaneous imbibition of seawater into chalk: Impact of the potential determining ions Ca2+, Mg2+, and SO42-. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, 301, 199.208.
- Fathi, S. J., Austad, T., Strand, S. (2010). Wettability alteration in carbonates: the effect of water-soluble carboxylic acids in crude oil. Energy & Fuels, 24, 2514.2519.
- Fathi, S. J., Austad, T., Strand, S. (2011, April). Improved oil recovery in carbonates by modified seawater - Optimal ionic composition and salinity. In: 16th European Symposium on Improved Oil Recovery, Cambridge, U.K.
- Suleimanov, B. A., Latifov, Y. A., Veliyev, E. F., Frampton, H. (2018). Comparative analysis of the EOR mechanisms by using low salinity and low hardness alkaline water. Journal of Petroleum Science and Engineering, 162, 35-43.
- Zhang, P., Tweheyo, M. T., Austad, T. (2007). Wettability alteration and improved oil recovery by spontaneous imbibition of seawater into chalk: Impact of the potential determining ions Ca2+, Mg2+, and SO42-. Journal of Petroleum Science and Engineering, 301, 199.208.
- Tang, G. Q., Morrow, N. R. (1999). Influence of brine composition and fines migration on crude oil/brine/rock interactions and oil recovery. Journal of Petroleum Science and Engineering, 24(2.4), 1.6.
- Lager, A., Webb, K., Black, C., et al. (2008). Low salinity oil recovery - An experimental investigation. SPWLA-2008-v49n1a2. Petrophysics, 49(01).
- Ligthelm, D. J., Gronsveld, J., Hofman, J., et al. (2009, June). Novel waterflooding strategy by manipulation of injection brine composition. SPE-119835-MS. In: EUROPEC/EAGE Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Austad, T., Rezaeidoust, A., Puntervold, T. (2010, April). Chemical mechanism of low salinitywater flooding in sandstone reservoirs. SPE-129767-MS. In: SPE Improved Oil Recovery Symposium. Society of Petroleum Engineers.
- Suleimanov, B. A, Abbasov, H. F. (2017). Chemical control of quartz suspensions aggregative stability, Journal of Dispersion Science and Technology, 38(8), 1103-1109.
- Masimov, E. A., Abbasov, H. F. (2012). Refractometry determination of the hydration number of ions in diluted aqueous solutions of magnesium sulfate. Russian Journal of Physical Chemistry A, 86(3), 399.401.
- Abbasov, H. F. (2022). A new model for the relative viscosity of aqueous electrolyte solutions. Chemical Physics Letters, 800, 139670.
- Debnath, A., Pandey, A., Chaturvedi, K. R., Sharma, T. (2022). Evaluation of performance spectra of mono and divalent low saline brine injection in sandy-carbonates for mobilization of crude oil. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, 640, 128506.
- Torsater, O. (2021). Application of nanoparticles for oil recovery. Nanomaterials (Basel), 11(5), 1063.
- Ju, B., Fan, T., Ma, M. (2006). Enhanced oil recovery by flooding with hydrophilic nanoparticles. China Particuology, 4(1), 41-46.
- Onyekonwu, M., Ogolo, N. A. (2010, July). Investigating the use of nanoparticles in enhancing oil recovery. SPE-140744-MS. In: Nigeria Annual International Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Sun, X., Zhang, Y., Chen, G., Gai, Z. (2017). Application of nanoparticles in enhanced oil recovery: a critical review of recent progress. Energies, 10(3), 345.
- Khalil, M., Jan, B. M., Tong, C. W., Berawi, M. A. (2017). Advanced nanomaterials in oil and gas industry: Design, application and challenges. Applied Energy, 191, 287.310.
- Kazemzadeh, Y., Shojaei, S., Riazi, M., Sharifi, M. (2019). Review on application of nanoparticles for EOR purposes: A critical review of the opportunities and challenges. Chinese Journal of Chemical Engineering, 27(2), 237-246.
- Agi, A., Junin, R., Gbadamosi, A. (2018). Mechanism governing nanoparticle flow behaviour in porous media: insight for enhanced oil recovery applications. International Nano Letters, 8, 49.77.
- Suleimanov, B. A., Ismailov, F. S., Veliyev, E. F. (2011). Nanofluid for enhanced oil recovery. Journal of Petroleum Science and Engineering, 78(2), 431-437.
- Hendraningrat, L., Li, S., Torsater, O. (2013). A coreflood investigation of nanofluid enhanced oil recovery. Journal of Petroleum Science and Engineering, 111, 128-138.
- Hadia, N. J., Ng, Y. H., Stubbs, L. P., Torsater, O. (2021). High salinity and high temperature stable colloidal silica nanoparticles with wettability alteration ability for EOR Applications. Nanomaterials, 11(3), 707.
- Li, S., Torsater, O. (2015, October). The impact of nanoparticles adsorption and transport on wettability alteration of water wet Berea sandstone. SPE-176256-MS. In: SPE/IATMI Asia Pacific Oil & Gas Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Abhishek, R., Kumar, G. S., Sapru, R. (2015). Wettability alteration in carbonate reservoirs using nanofluids. Petroleum Science and Technology, 33(7), 794.801.
- Moghaddam, R. N., Bahramian, A., Fakhroueian, Z., et al. (2015). Comparative study of using nanoparticles for enhanced oil recovery: Wettability alteration of carbonate rocks. Energy & Fuels, 29(4), 2111-2119.
- Suleimanov, B. A., Ismayilov, F. S., Veliyev, E. F., Dyshin, O. A. (2013). The influence of light metal nanoparticles on the strength of polymer gels used in oil industry. SOCAR Proceedings, 2, 24-28.
- Wasan, D. T., Nikolov, A. D. (2003). Spreading of nanofluids on solids. Nature, 423, 156-159.
- Zhang, H., Ramakrishnan, T. S., Nikolov, A. D., Wasan, D. T. (2016). Enhanced oil recovery (EOR) driven by nanofilm structural disjoining pressure: flooding experiments and microvisualization. Energy & Fuels, 30(4), 2771-2779.
- Suleimanov, B. A., Abbasov, H. F. (2016). Effect of copper nanoparticle aggregation on the thermal conductivity of nanofluids. Russian Journal of Physical Chemistry A, 90, 420–428.
- Abbasov, H. F. (2019). Determination of nanolayer thickness and effective thermal conductivity of nanofluids. Journal of Dispersion Science and Technology, 40(4), 594-603.
- Abbasov, H. F. (2020). Modeling of anisotropic thermal conductivity of ferrofluids. Journal of Dispersion Science and Technology, 41(7), 1030-1036.
- Liu, Y., Wang, A., Freeman, J. J. (2009). Raman, MIR, and NIR spectroscopic study of calcium sulfates: gypsum, bassanite, and anhydrite. In: 40th Lunar & Planetary Sciences Conference, Houston.
- Riemenschneider, J. (2011). Spectroscopic investigations on pure water and aqueous salt solutions in the mid infrared region. Thesis for the degree doctor rerum naturalium (Dr. rer. nat.) of the Faculty of Sciences University of Rostock, Rostock.
- Sulaiman, M., Rahman A. A., Mohamed, N. S. (2013). Structural, thermal and conductivity studies of magnesium nitrate – alumina composite solid electrolytes prepared via sol-gel method. International Journal of Electrochemical Science, 8, 6647–6655.
- Suleimanov, B. A., Abbasov, H. F., Ismayilov, R. H., et al. (2017). Thermophysical properties of nano- and microfluids with [Ni5(μ5-pppmda)4Cl2] metal string complex particles. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, 513(5), 41-50.
- Suleimanov, B. A., Abbasov, H. F., Valiyev, F. F., et al. (2018). Thermal-conductivity enhancement of microfluids with Ni3(μ3-ppza)4Cl2 metal string complex particles. Journal of Heat Transfer, 141(1), 012404.
- Laue, W., Thiemann, M., Scheibler, E., Wiegand, K. W. (2000). Nitrates and Nitrites /in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA.
- Abbasov, H. F. (2014). Conformational characteristics of polyethylene glycol macromolecules in aqueous solutions according to refractometry. Russian Journal of Physical Chemistry A, 88(6), 942-945.
- Alphonse, P., Bleta, R., Soules, R. (2009). Effect of PEG on rheology and stability of nanocrystalline titania hydrosols. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, 337(1), 81-87.
- Suleimanov, B. A. (2006). Specific features of filtration in heterogeneous systems. Moscow-Izhevsk: Institute of Computer Sciences.
- Israelachvili, J. N. (1991). Intermolecular and surface forces. London: Academic Press.
- Gommes, C. J. (2014). Physical chemistry of interfaces. Liege: University of Liege.
- Keblinski, P., Phillpot, S. R., Choi, S., Eastman, J. A. (2002). Mechanisms of heat flow in suspensions of nano-sized particles nanofluids. International Journal of Heat and Mass Transfer, 45(4), 855–863.
Ardını oxu
Qısa mətni oxu
DOI: 10.5510/OGP20220300705
E-mail: Baghir.Suleymanov@socar.az
R. T. Axmetov1, R. U. Rabayev2, L. S. Kuleşova1, V. V. Muxametşin1, L. Z. Samiqullina1
1Ufa Dövlət Neft Texniki Universiteti, Neft və Qaz İnstitutu (Oktyabrski filialı), Oktyabrski, Rusiya; 2Ufa Dövlət Neft Texniki Universiteti, Ufa, Rusiya
Qərbi Sibirin məhsuldar laylarında adsorbsiya olunmuş qalıq neftlə doyma və neftə görə faza keçiriciliyi arasındakı qarşılıqlı əlaqə
Məqalədə göstərilmişdir ki, qalıq su ilə doyma zamanı neftə görə keçiricilik (neftə görə nisbi faza keçiriciliyi əyrisinin başlanğıc nöqtəsi) layın adsorbsiya olunmuş qalıq neftlə doyması ilə müəyyən edilir. Adsorbsiya edilmiş qalıq neftlə doyma əmsalını qalıq su ilə doyma zamanı neftə görə faza keçiriciliyi ilə əlaqələndirən düstur alınmışdır. Məqalədə qeyd olunmuşdur ki, adsorbsiya olunmuş qalıq neftlə doyma layın qalıq su ilə doyması ilə də sıx bağlıdır. Belə əlaqə kollektorun gilliliyi vasitəsilə həyata keçirilir. Məqalədə təklif olunan metodika qalıq neftlə doymanı növlərinə və hərəkətlilik dərəcəsinə görə strukturlaşdırmağa, həmçinin hasiletmə texnologiyalarının əsaslandırılması üçün hərəkətli neftin qalıq ehtiyatlarının paylanmasını proqnozlaşdırmağa imkan verir.
Açar sözlər: qalıq neftin növləri; nisbi faza keçiriciliyi; məhsuldar lay.
Məqalədə göstərilmişdir ki, qalıq su ilə doyma zamanı neftə görə keçiricilik (neftə görə nisbi faza keçiriciliyi əyrisinin başlanğıc nöqtəsi) layın adsorbsiya olunmuş qalıq neftlə doyması ilə müəyyən edilir. Adsorbsiya edilmiş qalıq neftlə doyma əmsalını qalıq su ilə doyma zamanı neftə görə faza keçiriciliyi ilə əlaqələndirən düstur alınmışdır. Məqalədə qeyd olunmuşdur ki, adsorbsiya olunmuş qalıq neftlə doyma layın qalıq su ilə doyması ilə də sıx bağlıdır. Belə əlaqə kollektorun gilliliyi vasitəsilə həyata keçirilir. Məqalədə təklif olunan metodika qalıq neftlə doymanı növlərinə və hərəkətlilik dərəcəsinə görə strukturlaşdırmağa, həmçinin hasiletmə texnologiyalarının əsaslandırılması üçün hərəkətli neftin qalıq ehtiyatlarının paylanmasını proqnozlaşdırmağa imkan verir.
Açar sözlər: qalıq neftin növləri; nisbi faza keçiriciliyi; məhsuldar lay.
Ədəbiyyat siyahısı
- Дмитриевский, А. Н. (2017). Ресурсно-инновационная стратегия развития экономики России. Нефтяное хозяйство, 5, 6-7.
- Крылов, А. П. (1974). О некоторых вопросах проблемы нефтеотдачи в связи с ее изучением. Москва: Нефтяное хозяйство.
- Щелкачев, В. Н. (2004). Важнейшие принципы нефтеразработки: 75 лет опыта. Москва: «Нефть и газ» РГУ нефти и газа им. И.М. Губкина.
- Закиров, С. Н., Индрупский, И. М., Закиров, Э. С. и др. (2009). Новые принципы и технологии разработки месторождений нефти и газа. Часть 2. Москва-Ижевск: Институт компьютерных исследований.
- Велиев, Э. Ф., Алиев, А. А., Маммедбейли, Т. Е. (2021). Применение машинного обучения для прогнозирования эффективности внедрения технологий борьбы с конусообразованием. SOCAR Procceedings, 1, 104-113.
- Хакимзянов, И. Н., Мухаметшин, В. Ш., Лифантьев, А. В. и др. (2022). Регулирование разработки основной залежи пашийского горизонта Бавлинского месторождения путем ограничения закачки воды. SOCAR Proceedings, SI1, 45-56.
- Хисамиев, Т. Р., Баширов, И. Р., Мухаметшин, В. Ш. и др. (2021). Результаты оптимизации системы разработки и повышения эффективности выработки запасов карбонатных отложений турнейского яруса Четырманского месторождения. SOCAR Proceedings, SI2, 131-142.
- Аббасов, А. А., Аббасов, Э. М., Исмайлов, Ш. З., Сулейманов, А. А. (2021). Оценка эффективности процесса заводнения нефтяных пластов на основе емкостно-резистивной модели с нелинейным коэффициентом продуктивности. SOCAR Procеedings, 3, 45-53.
- Мухаметшин, В. Ш. (2022). Управление заводнением залежей нефти в карбонатных коллекторах. SOCAR Proceedings, SI1, 38-44.
- Мухаметшин, В. В., Кулешова, Л. С. (2022). Повышение эффективности выработки запасов залежей нижнего мела Западной Сибири с использованием методов увеличения нефтеотдачи. SOCAR Proceedings, SI1, 9-18.
- Иванова, М. М., Дементьев, Л. Ф., Чоловский, И. П. (2014). Нефтегазопромысловая геология и геологические основы разработки месторождений нефти и газа. Москва: Альянс.
- Токарев, М. А. (1983). Оценка и использование характеристик геологической неоднородности продуктивного пласта. Уфа: УНИ.
- Кочетков, А. В. , Фаттахов, И. Г., Мухаметшин, В. В. И др. (2022). Математическая модель линейного и нелинейного повышения концентрации пропанта при проведении ГРП – решение для последовательной закачки ряда типов пропанта. Записки Горного института, 254(2), 210-216.
- Грищенко, В. А., Гареев, Р. Р., Циклис, И. М. и др. (2021). Расширение круга льготируемых объектов, содержащих трудноизвлекаемые запасы нефти. SOCAR Proceedings, SI2, 8-18.
- Грищенко, В. А., Позднякова, Т. В., Мухамадиев, Б. М. и др. (2021). Повышение эффективности разработки залежей нефти в карбонатных коллекторах на примере турнейского яруса. SOCAR Proceedings, SI2, 238-247.
- Михайлов, Н. Н. (2011). Петрофизическое обеспечение новых технологий доизвлечения остаточной нефти из техногенно измененных залежей. Каротажник, 7(205), 126-137.
- Велиев, Э. Ф. (2021). Применение амфифильных блок-полимерных систем для эмульсионного заводнения пласта. SOCAR Proceedings, 3, 78-86.
- Мухаметшин, В. Ш. (2022). Экспресс-оценка коэффициента извлечения нефти при разработке залежей в карбонатных коллекторах на естественных режимах. SOCAR Proceedings, SI1, 27-37.
- Кулешова, Л. С., Мухаметшин, В. Ш. (2022). Поиск и обоснование применения инновационных методов добычи углеводородов в осложненных условиях. SOCAR Proceedings, SI1, 71-79.
- Грищенко, В. А., Циклис, И. М., Мухаметшин, В. Ш., Якупов, Р. Ф. (2021). Методические подходы к повышению эффективности системы заводнения на поздней стадии разработки. SOCAR Proceedings, SI2, 161-171.
- Велиев, Э. Ф. (2020). О механизмах удерживания полимера пористой средой. SOCAR Procеedings, 3, 126-134.
- Михайлов, Н. Н. (1992). Остаточное нефтенасыщение разрабатываемых пластов. Москва: Недра.
- Михайлов, Н. Н., Семенова, Н. А., Сечина, Л. С. (2010). Условия формирования микроструктурной смачиваемости и их влияние на фильтрационно-емкостные свойства продуктивных пластов. Георесурсы, геоэнергетика, геополитика, 1(1), 30.
- Михайлов, Н. Н., Сечина, Л. С., Гурбатова, И. П. (2011). Показатели смачиваемости в пористой среде и зависимость между ними. Георесурсы, геоэнергетика, геополитика, 1(3), 10.
- Brooks, R. H., Corey, A.T. (1964). Hydraulic properties of porous media. Colorado State University Hydrology.
- Brooks, R. H., Corey, A. T. (1966). Properties of porous media affecting fluid flow. Journal of the Irrigation and Drainage Division, 92, 61-90.
- Черемисин, Н. А., Сонич, В. П., Батурин, Ю. Е., Дроздов, В. А. (1997). Условия формирования остаточной нефтенасыщенности в полимиктовых коллекторах при их заводнении. Нефтяное хозяйство, 9, 40-45.
- Михайлов, Н. Н., Сечина, Л. С., Моторова, К. А. (2012). Роль глинистых минералов в образовании адсорбционносвязанной нефти в породах-коллекторах углеводородного сырья. Георесурсы, геоэнергетика, геополитика, 1(5), 51.
- Purcell, W. R. (1949). Capillary pressures - their measurement using mercury and the calculation of permeability therefrom. Trans AIME, 186, 39–48.
- Мухаметшин, В. В., Ахметов, Р. Т., Кулешова, Л. С., Грезина, О. А. (2021). Аналитические связи между фильтрационно-емкостными параметрами продуктивных пластов Западной Сибири на основе обобщенной математической модели капиллярных кривых. Известия Томского политехнического университета. Инжиниринг георесурсов, 332(8), 135-141.
- Ахметов, Р. Т., Маляренко, А. М., Кулешова, Л. С. и др. (2021). Количественная оценка гидравлической извилистости коллекторов нефти и газа Западной Сибири на основе капилляриметрических исследований. SOCAR Proceedings, 2, 77-84.
- Akhmetov, R. T., Kuleshova, L. S., Mukhametshin, V. V. (2019). Application of the Brooks-Corey model in the conditions of lower cretaceous deposits in terrigenous reservoirs of Western Siberia. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 560, 012004.
- Akhmetov, R. T., Mukhametshin, V. V. (2018). Estimation of displacement coefficient with due account for hydrophobization of reservoir using geophysical data of wells. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 194, 062001.
- Akhmetov, R. T., Mukhametshin, V. V., Andreev, A. V. (2017). A quantitative assessment method of the productive formation wettability indicator according to the data of geophysical surveys. SPE-187907-MS. In: SPE Russian Petroleum Technology Conference. Society of Petroleum Engineers.
- Ахметов, Р. Т., Кулешова, Л. С., Мухаметшин, В. В. и др. (2022). Обоснование модели абсолютной проницаемости с учетом фактора извилистости поровых каналов по данным капилляриметрических исследований. SOCAR Proceedings, SI1, 1-8.
- Ахметов, Р. Т., Кулешова, Л. С., Велиев, Э. Ф. и др. (2022). Обоснование аналитической модели гидравлической извилистости поровых каналов коллекторов Западной Сибири по данным капиллярных исследований. Известия ТПУ. Инжиниринг георесурсов, 333(7), 86–95.
- Ахметов, Р. Т., Кулешова, Л. С., Мухаметшин, В. В. и др. (2022). Обоснование модели абсолютной проницаемости с учетом фактора извилистости поровых каналов по данным капилляриметрических исследований. SOCAR Proceedings, SI1, 1-8.
- Ахметов, Р. Т., Кулешова, Л. С., Рабаев, Р. У. и др. (2021). Плотность распределения фильтрующих поровых каналов пластов-коллекторов Западной Сибири. SOCAR Proceedings, SI2, 221-228.
- Грищенко, В. А., Рабаев, Р. У., Асылгареев, И. Н. и др. (2021). Методический подход к определению оптимальных геолого-технологических характеристик при планировании ГРП на многопластовых объектах. SOCAR Proceedings, SI2, 182-191.
- Ахметов, Р. Т., Мухаметшин, В. В., Кулешова, Л. С., Грезина, О. А. (2021). Группирование эксплуатационных объектов на основе параметров обобщённой модели кривых капиллярного давления на примере ряда нефтяных месторождений Западной Сибири. Известия ТПУ. Инжиниринг георесурсов, 332(11), 89-97.
- Танкаева, Л. К., Дмитриевский, А. Н., Сечина, Л. С., Приваленко, Н. В. (1983). Способ определения степени гидрофобизации поверхности пор. Авторское свидетельство SU 1022005 A1.
Ardını oxu
Qısa mətni oxu
DOI: 10.5510/OGP20220300706
E-mail: vv@of.ugntu.ru
A. Q. Qurbanov1, S. C. Rzayeva2
1Ümid Babək Əməliyyat Şirkəti, Bakı, Azərbaycan; 2«Neftqazelmitədqiqatlayihə» İnstitutu, SOCAR, Bakı, Azərbaycan
Terrigen kollektorların işlənilməsi üçün özüyayınan üzvi turşu sistemi
Layda yaranan köpüklü məhlulla yüksəkkeçirici zonaların təcrid olunması və sonrakı azkeçirici zonaların üzvi turşu sistemlə işlənilməsi ilə terrigen qeyri-bircins layın quyudibi zonasının işlənilməsi üsulu verilib. Üzvi turşu sisteminin tərkibi quyudibi zonasının karbonatlığının tərkibindən asılı olaraq dəyişir. Köpüklü sistemin dayanıqlığının artırılması, layın qalınlığı və dərinliyi üzrə təsirlə əhatə əmsalının artması, üzvi turşu sisteminin istifadəsi nəticəsində korroziya aktivliyinin azalması hesabına üsulun effektivliyi artır. Karbonatlı süxurların həll olunması nəticəsində layın həcm və filtrasiya göstəriciləri yüksəlir.
Açar sözlər: turşu ilə işlənilmə; limon turşusu; süd zərdabı; polimer; tikici; köpüklü sistem; dayanıqlıq; karbonatlıq; keçiricilik.
Layda yaranan köpüklü məhlulla yüksəkkeçirici zonaların təcrid olunması və sonrakı azkeçirici zonaların üzvi turşu sistemlə işlənilməsi ilə terrigen qeyri-bircins layın quyudibi zonasının işlənilməsi üsulu verilib. Üzvi turşu sisteminin tərkibi quyudibi zonasının karbonatlığının tərkibindən asılı olaraq dəyişir. Köpüklü sistemin dayanıqlığının artırılması, layın qalınlığı və dərinliyi üzrə təsirlə əhatə əmsalının artması, üzvi turşu sisteminin istifadəsi nəticəsində korroziya aktivliyinin azalması hesabına üsulun effektivliyi artır. Karbonatlı süxurların həll olunması nəticəsində layın həcm və filtrasiya göstəriciləri yüksəlir.
Açar sözlər: turşu ilə işlənilmə; limon turşusu; süd zərdabı; polimer; tikici; köpüklü sistem; dayanıqlıq; karbonatlıq; keçiricilik.
Ədəbiyyat siyahısı
- Shafiq, M. U., Mahmud, H. B. (2017). Sandstone matrix acidizing knowledge and future development. Journal of Petroleum Exploration and Production Technology, 7, 1205–1216.
- Shafiq, M. U., Ben Mahmud, H. K., Hamid, M. A. (2015). Comparison of buffer effect of different acids during sandstone acidizing. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 78, 012008.
- Глущенко, В. Н., Силин, М. А. (2010). Нефтепромысловая химия. Т.4. Кислотная обработка скважин. Москва: Интерконтакт Наука.
- Abdelfatah, E., Bang, S., Pournik, M., et al. (2017, November). Acid diversion in carbonates with nanoparticlesbased in situ gelled acid. SPE-188188-MS. In: Abu Dhabi International Petroleum Exhibition & Conference. Society of Petroleum Engineers.
- Шахвердиев, А. Х., Панахов, Г. М., Сулейманов, Б. А., Аббасов, Э. М. (2000). Способ кислотной обработки призабойной зоны нефтяного пласта. Патент Российской Федерации № 2145381.
- Шефер, А. З., Меркулов, В. П., Интяшин, А. Д. (1975). Использование отходов производства жирных кислот для повышения приемистости нагнетательных скважин. Нефтепромысловое дело, 4, 30-32.
- Rabie, A. I., Saber, M. R., Nasr El-Din, H. A. (2015, April). A new environmentally friendly acidizing fluid for HP/HT matrix acidizing treatments with enhanced product solubility. SPE-173751-MS. In: SPE International Symposium on Oilfield Chemistry. Society of Petroleum Engineers.
- Hong, L. V., Ben Mahmud, H. (2019). A preliminary screening and characterization of suitable acids for sandstone matrix acidizing technique: a comprehensive review. Journal of Petroleum Exploration and Production Technology, 9, 753-778.
- Блинкова, Е. В., Елисеев, Е. И. (2005). Растворение карбоната кальция в водных растворах уксусной кислоты. Журнал прикладной химии, 78(7), 1085-1087.
- Касенова, Г. М. (1985). Свойства смесей карбоновых кислот и продуктов их нейтрализации карбонатами. Нефтепромысловое дело и транспорт нефти, 4, 15-16.
- Buijse, M., de Boer, P., Breukel, B., Burgas, G. (2004). Organic acids in carbonate acidizing. SPE-82211-PA. SPE Production & Operations, 19(3), 128-134
- Chang, F. F., Nasr-El-Din, H. A., Lindvig, T., Qiu, X. W. (2008, September). Matrix acidizing of carbonate reservoirs using organic acids and mixture of HCl and organic acids. SPE-116601-MS. In: SPE Annual Technical Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Saber, M. R., Rabie, A., Nasr-El-Din, H. A. (2015, October). A new technique to increase the performance of organic acids to stimulate carbonate reservoirs at high acid concentrations. SPE-175192-MS. In: SPE Kuwait Oil and Gas Show and Conference. Society of Petroleum Engineers.
- Alhamad, L., Alrashed, A., Munif, E., Miskimins, J. (2020). Organic acids for stimulation. SPE-199291-PA. SPE Production and Operation, 35(4), 952-978.
- He, L., Dan-feng, X., Ke-ming, F., et al. (2009). Successful acid stimulation in acid-sensitive reservoirs. SPE-121014-MS. In: Asia Pacific Oil and Gas Conference & Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Burgos, G., Birch, G., Buijse, M. (2004, February). Acid fracturing with encapsulated citric acid. SPE-86484-MS. In: SPE International Symposium and Exhibition on Formation Damage Control. Society of Petroleum Engineers.
- Al-Harbi, B. G., Al Dahlan, M. N., Khaldi, M. H. (2012, February). Aluminum and iron precipitation during sandstone acidizing using organic-HF acids. SPE-151781-MS. In: SPE International Symposium and Exhibition on Formation Damage Control. Society of Petroleum Engineers.
- Yang, F. (2012) Acidizing of sandstone reservoirs using HF and organic acids. PhD master’s thesis. Texas: Texas A&M University.
- Yang, F., Nasr-El-Din, H. A., Harbi, B. A. (2012, May) Acidizing sandstone reservoirs using HF and organic acids. SPE-157250-MS. In: SPE International Production and Operations Conference & Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Van Domelen, M. S., Reddingius, A. A., Faber, M. J., Buijse, M. A. (1997, June) High temperature acid stimulation offshore the Netherlands. SPE-38171-MS. In: SPE European Formation Damage Conference. Society of Petroleum Engineers.
- Andotra, G. (2014) Investigating the use of chelating agents for clay dissolution and sandstone acidizing purposes. PhD master’s thesis. Texas: Texas A&M University.
- Дмитрук, В. В., Сингуров, А. А., Кононов, А. В. (2011). Новый состав для интенсификации «сеноманских» скважин и результаты опытно-промышленных испытаний. Электронный научный журнал «Нефтегазовое дело», 5, 196-205.
- Дмитрук, В. В., Федосеев, А. П., Джанагаев, В. С. и др. (2012). Применение лимонной кислоты при интенсификации добычи углеводородов. Наука и техника в газовой промышленности, 1(49), 27-32.
- Кустышев, А. В., Сингуров, А. А., Паникаровский, Е. В. и др. (2014). Способ обработки призабойной зоны слабоцементированного терригенного пласта в условиях аномально низкого пластового давления. Патент Российской Федерации № 2528803.
- Рзаева, С. Д. (2020). Селективная изоляция водопритоков в скважину на основе использования отходов производства. SOCAR Proceedings, 3, 118-125.
- Казымов, Ш. П., Алиев, Я. М., Рзаева, С. Дж. и др. (2000). Способ обработки призабойной зоны нефтяных скважин. Патент Азербайджанской Республики İ 2000 0030.
- Сулейманов, Б. А., Рзаева, С. Дж., Тулешева, Г. Д. (2018). Способ кислотной обработки призабойной зоны неоднородного пласта. Евразийский патент № 030395.
Ardını oxu
Qısa mətni oxu
DOI: 10.5510/OGP20220300707
E-mail: rsabina73@mail.ru
Ə. A. Abbasov1, Ş. Z. İsmayılov2, A. Ə. Süleymanov2, İ. N. Əliyev2, B. F. Novruzəliyev3
1SOCAR, Bakı, Azərbaycan; 2Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti, Bakı,Azərbaycan; 3«Neftqazelmitədqiqatlayihə» İnstitutu, SOCAR, Bakı, Azərbaycan
Texnoloji göstəricilərin təhlili əsasında qazlift quyularının iş rejiminin diaqnozlaşdırılması
Məqalədə texnoloji göstəricilərin rəqslərin təhlili əsasında qazlift quyularının iş rejiminin qiymətləndirilməsi imkanlarına baxılmışdır. Laboratoriya təcrübi tədqiqatlarının nəticələri göstərmişdir ki, qaz-maye qaldırıcısının optimal iş rejiminə maye debiti və təzyiqin minimum fluktuasiyaları uyğun qəlir. Həmçinin «Neft Daşları» yatağının qazlift quyusunun quyuağzı təzyiqinin rəqslərinin mədən tədqiqatları vurulan qazın müxtəlif sərflərində (optimal, optimaldan aşağı və yuxarı) aparılmışdır. Mədən tədqiqatlarının nəticəsində qazlift quyularının optimal iş rejimində quyu ağzı təzyiqinin rəqslərinin tezliklərinin artması və amplitudasının azalması müəyyən edilmişdir ki, bu da aparılmış nəzəri və təcrübi tədqiqatların nəticələri ilə yaxşı uzlaşır. Normal istismar şəraitində texnoloji göstəricilərin rəqslərinin təhlili əsasında qazlift və fontan quyularının optimal iş rejiminin operativ qiymətləndirilməsi imkanları göstərilmişdir. İşlənmiş üsul xüsusi və əlavə tədqiqatlar aparılmadan quyunun optimal iş rejimindən kənarə çıxmasını vaxtında üzə çıxararaq uyğun tədbirlər verməyə imkan verir.
Açar sözlər: quyu; qazlift; debit; texnoloji göstəricilər; iş rejimi.
Məqalədə texnoloji göstəricilərin rəqslərin təhlili əsasında qazlift quyularının iş rejiminin qiymətləndirilməsi imkanlarına baxılmışdır. Laboratoriya təcrübi tədqiqatlarının nəticələri göstərmişdir ki, qaz-maye qaldırıcısının optimal iş rejiminə maye debiti və təzyiqin minimum fluktuasiyaları uyğun qəlir. Həmçinin «Neft Daşları» yatağının qazlift quyusunun quyuağzı təzyiqinin rəqslərinin mədən tədqiqatları vurulan qazın müxtəlif sərflərində (optimal, optimaldan aşağı və yuxarı) aparılmışdır. Mədən tədqiqatlarının nəticəsində qazlift quyularının optimal iş rejimində quyu ağzı təzyiqinin rəqslərinin tezliklərinin artması və amplitudasının azalması müəyyən edilmişdir ki, bu da aparılmış nəzəri və təcrübi tədqiqatların nəticələri ilə yaxşı uzlaşır. Normal istismar şəraitində texnoloji göstəricilərin rəqslərinin təhlili əsasında qazlift və fontan quyularının optimal iş rejiminin operativ qiymətləndirilməsi imkanları göstərilmişdir. İşlənmiş üsul xüsusi və əlavə tədqiqatlar aparılmadan quyunun optimal iş rejimindən kənarə çıxmasını vaxtında üzə çıxararaq uyğun tədbirlər verməyə imkan verir.
Açar sözlər: quyu; qazlift; debit; texnoloji göstəricilər; iş rejimi.
Ədəbiyyat siyahısı
- Мирзаджанзаде, А. Х., Хасанов, М. М., Бахтизин, Р. Н. (1999). Этюды о моделировании сложных систем нефтедобычи. Нелинейность, неравновесность, неоднородность. Уфа: Гилем.
- Мирзаджанзаде, А. Х., Филиппов, В. П., Аметов, И. М. (1998). Системные методы в нефтедобыче. Москва: РМНТК «Нефтеотдача».
- Hernandez, A. (2016). Fundamentals of gas lift engineering. Elsevier, Gulf Professional Publishing.
- Golan, M., Whitson, C. H. (1996). Well performance. Prentice-Hall.
- Beggs, H. D. (2003). Production optimization. Petroskills.
- Brill, J. P., Mukherjee, H. (1999). Multiphase flow in wells. Society of Petroleum Engineers.
- Economides, M. J., Hill, A. D., Ehlig-Economides, Ch. (1994). Petroleum production systems. Prentice Hall.
- Fairuzov, Y., Guerrero-Sarabia, C., Carmona-Diaz, R., et al. (2004, September). Stability maps for continuous gas-lift wells: A new approach to solving an old problem. SPE-90644-MS. In: SPE Annual Technical Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Gang, Z., Golan, M. (1989). Criteria for operation stability of gas lift wells. In: SPE Annual Technical Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Saepudin, D., Soewono, E., Sidarto, K., et al. (2007). An investigation on gas lift performance curve in an oil-producing well. International Journal of Mathematics and Mathematical Sciences, 7, ID 81519.
- Slupphaug, O., Bjune, B. (2006, September). Active slug management. SPE-96644-MS. In: SPE Annual Technical Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Alhanati, F., Schmidt, Z., Doty, D., Lagerlef, D. (1993). Continuous gas-lift instability: Diagnosis, criteria and solutions. Society of Petroleum Engineers.
- Asheim, H. (2000). Criteria for gas-lift stability. SPE-16468-PA. Journal of Petroleum Technology, 40(11), 1452-1456. Society of Petroleum Engineers.
- Guerrero-Sarabia, I., Fairuzov, Y. (2013). Linear and non-linear analysis of flow instability in gas-lift wells. Journal of Petroleum Science and Engineering, 108, 162-171.
- Hu, B., Golan, M. (2003, October). Gas-lift instability resulted production loss and its remedy by feedback control: Dynamic simulation results. SPE-84917-MS. In: SPE Annual Technical Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Jensen, J. L., Lake, L. W., Corbett, P. W. M., Goggin, D. J. (2000). Statistics for petroleum engineers and geoscientists. Amsterdam: Elsevier.
- Мирзаджанзаде, А. Х., Алиев, Н. А., Юсифзаде, Х. Б. и др. (1997). Фрагменты разработки морских нефтегазовых месторождений. Баку: Эльм.
- Weaver, W., Timoshenko, S. P., Young, D. H. (1990). Vibration problems in engineering. New York: John Wiley & Sons.
- Мирзаджанзаде, А. Х., Керимов, З. Г., Копейкис, М. Г. (1976). Теория колебаний в нефтепромысловом деле. Баку: Маариф.
- Xu, Z. G., Golan, M. (1999). Criteria for operation stability of gas lift. Society of Petroleum Engineers.
Ardını oxu
Qısa mətni oxu
DOI: 10.5510/OGP20220300708
E-mail: petrotech@asoiu.az
Q. Q. Süleymanov, H. Q. İsmayılova, E. R. Qasımov
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti, Bakı, Azərbaycan
Neft-qaz yataqlarından istifadənin yaxşılaşdırılmasının əsas istiqamətləri
Müasir mərhələdə neft-qaz yataqlarının (NQY) işlənməsində innovasiyaların tətbiqi üçün səmərəli sistemin yaradılması müvafiq innovasiya siyasətini tələb edir. Neft-qaz yataqlarının işlənməsində innovasiyaların səmərəli tətbiqi və onların iqtisadi səmərəliliyinin təmin edilməsi üçün həm daxili, həm də dünya bazarlarında yanaşmaların formalaşdırılması strategiyasının və metodologiyasının işlənib hazırlanmasına ehtiyac var. NQY-nın inkişafı prosesində innovativ yanaşmaların tətbiqinin innovativ və metodoloji əsaslarının, inteqrasiya olunmuş modelləşdirmə üsullarının, idarə edilməsinin və texniki-iqtisadi səmərəliliyinin qiymətləndirilməsinin işlənib hazırlanması mühüm elmi-praktik vəzifədir.
Açar sözlər: innovasiya; neft; qaz; geoloji-texniki tədbirlər; səmərəli idarəetmə.
Müasir mərhələdə neft-qaz yataqlarının (NQY) işlənməsində innovasiyaların tətbiqi üçün səmərəli sistemin yaradılması müvafiq innovasiya siyasətini tələb edir. Neft-qaz yataqlarının işlənməsində innovasiyaların səmərəli tətbiqi və onların iqtisadi səmərəliliyinin təmin edilməsi üçün həm daxili, həm də dünya bazarlarında yanaşmaların formalaşdırılması strategiyasının və metodologiyasının işlənib hazırlanmasına ehtiyac var. NQY-nın inkişafı prosesində innovativ yanaşmaların tətbiqinin innovativ və metodoloji əsaslarının, inteqrasiya olunmuş modelləşdirmə üsullarının, idarə edilməsinin və texniki-iqtisadi səmərəliliyinin qiymətləndirilməsinin işlənib hazırlanması mühüm elmi-praktik vəzifədir.
Açar sözlər: innovasiya; neft; qaz; geoloji-texniki tədbirlər; səmərəli idarəetmə.
Ədəbiyyat siyahısı
- Гасумов, Э. Р. (2012). Совершенствование оценки эффективности внедрения инноваций при разработке газовых месторождений. Диссертация на соискание ученой степени кандидата экономических наук. Ставрополь: ФГБОУ ВПО «Ставропольский государственный университет».
- Дрозденко, Ю. А. (2018). Стратегическое управление инновациями. Его сущность и значение для предприятия. Сборник статей II Международной научно-практической конференции «Инновационное развитие науки и образования». Пенза: МЦНС «Наука и Просвещение».
- Гасумов, Э. Р. (2012). Оценка эффективности внедрения инноваций в нефтегазовой отрасли. Saarbrucken, Deutschland: LAP LAMBERT Academic Publishing.
- Алябина, Е. В., Иванова, Г. С. (2017). Возможности внедрения организационных инновации на предприятиях нефтегазовых комплекса. Научный журнал Российского газового общества, 4, 13-22.
Ardını oxu
Qısa mətni oxu
DOI: 10.5510/OGP20220300709
E-mail: ismayilova.hecer@bk.ru
V. A. Qrişenko1, V. V. Muxametşin2, R. N. Baxtizin2, Yu. V. Zeyqman2, L. S. Kuleşova1, R. F. Yakupov1, T. R. Vafin1
1Ufa Dövlət Neft Texniki Universiteti, Neft və Qaz İnstitutu (Oktyabrski filialı), Oktyabrski, Rusiya; 2Ufa Dövlət Neft Texniki Universiteti, Ufa, Rusiya
İşlənmənin son mərhələsində fasiya analizinin nəzərə alınması ilə qalıq neft ehtiyatlarının işlənməsi strategiyasının əsaslandırılmasına metodiki yanaşma
Məqalədə Ural-Volqa bölgəsinin yataqlarından birinin Bobrikovsk-Radayev horizontunun terrigen çöküntülərinin işlənməsi üçün optimal strategiyanın axtarışı probleminə baxılmış və həll edilmişdir. Üç mindən çox quyuda aparılan geofiziki tədqiqatlar zamanı əldə edilmiş əyrilərin davranışının təhlili əsasında müxtəlif süzülmə-tutum xassələri və formalaşmış işlənmə sistemləri ilə xarakterizə olunan dörd əsas növ fasiya zonası müəyyən edilmişdir. Lay təzyiqinin saxlanması sisteminin təhlili çərçivəsində süzülmə-tutum xassələrinin suvurmanın effektivliyinə birbaşa təsiri müəyyən edilmiş, həmin təsirin nəzərə alınması ilə yeni suvurma mərkəzlərinin optimallaşdırılması və formalaşdırılması strategiyası işlənmişdir. Çoxsaylı reqressiya analizi metodundan istifadə etməklə iki statistik model - neftçıxarma əmsalını operativ qiymətləndirməyə və az öyrənilmiş yataqlar üçün optimal işlənmə sistemini seçməyə imkan verən süzülmə-tutum xassələri modeli və fasiya modeli əldə edilmişdir.
Açar sözlər: neft yataqlarının işlənməsi; geoloji quruluş; fasiya modeli; LHY; üfüqi quyular; hidrodinamik model; çoxlu reqressiya analizi.
Məqalədə Ural-Volqa bölgəsinin yataqlarından birinin Bobrikovsk-Radayev horizontunun terrigen çöküntülərinin işlənməsi üçün optimal strategiyanın axtarışı probleminə baxılmış və həll edilmişdir. Üç mindən çox quyuda aparılan geofiziki tədqiqatlar zamanı əldə edilmiş əyrilərin davranışının təhlili əsasında müxtəlif süzülmə-tutum xassələri və formalaşmış işlənmə sistemləri ilə xarakterizə olunan dörd əsas növ fasiya zonası müəyyən edilmişdir. Lay təzyiqinin saxlanması sisteminin təhlili çərçivəsində süzülmə-tutum xassələrinin suvurmanın effektivliyinə birbaşa təsiri müəyyən edilmiş, həmin təsirin nəzərə alınması ilə yeni suvurma mərkəzlərinin optimallaşdırılması və formalaşdırılması strategiyası işlənmişdir. Çoxsaylı reqressiya analizi metodundan istifadə etməklə iki statistik model - neftçıxarma əmsalını operativ qiymətləndirməyə və az öyrənilmiş yataqlar üçün optimal işlənmə sistemini seçməyə imkan verən süzülmə-tutum xassələri modeli və fasiya modeli əldə edilmişdir.
Açar sözlər: neft yataqlarının işlənməsi; geoloji quruluş; fasiya modeli; LHY; üfüqi quyular; hidrodinamik model; çoxlu reqressiya analizi.
Ədəbiyyat siyahısı
- Муслимов, Р. Х. (2009). Особенности разведки и разработки нефтяных месторождений в условиях рыночной экономики. Казань: ФЭН.
- Конторович, А. Э. (2016). Глобальные проблемы нефти и газа и новая парадигма развития нефтегазового комплекса России. Наука из первых рук, 1 (67), 6-17.
- Газизов, А. А., Газизов, А. Ш., Богданова, С. А. (2014). Наукоемкие технологии добычи нефти. Казань: Центр инновационных технологий.
- Муслимов, Р. Х. (2021). Опыт Республики Татарстан по рациональному использованию нефтяных богатств недр (былое и думы о будущем развитии). Казань: ФЭН.
- Ибрагимов, Н. Г., Исмагилов, Ф. З., Мусабиров, М. Х., Абусалимов, Э. М. (2014). Результаты опытно-промышленных работ в области обработки призабойной зоны и стимуляции скважин в ОАО «Татнефть». Нефтяное хозяйство, 7, 40-43.
- Муслимов, Р. Х. (2020). О новой парадигме академика А.Э. Конторовича – развитие нефтегазового комплекса России. О новой парадигме развития нефтегазовой геологии: материалы Международной научно-практической конференции. Казань: Изд-во «Ихлас».
- Якупов, Р. Ф., Хакимзянов, И. Н., Мухаметшин, В. В., Кулешова, Л. С. (2021). Использование гидродинамической модели при создании обратного конуса нефти в условиях водонефтяных зон. SOCAR Proceedings, 2, 54-61.
- Фаттахов, И. Г., Кулешова, Л. С., Бахтизин, Р. Н. и др. (2021). Комплексирование результатов моделирования ГРП при проведении гибридных кислотно-пропантных обработок и при одновременной инициации трещины ГРП в разделенных интервалах. SOCAR Proceedings, SI2, 2, 103-111.
- Хакимзянов, И. Н., Мухаметшин, В. Ш., Бахтизин, Р. Н., Шешдиров, Р. И. (2021). Определение объемного коэффициента сетки скважин для оценки конечного коэффициента нефтеизвлечения при разработке залежей нефти горизонтальными скважинами. SOCAR Proceedings, 2, 47-53.
- Ибрагимов, Н. Г., Мусабиров, М. Х., Яртиев, А. Ф. (2014). Эффективность комплекса технологий стимуляции скважин в ОАО «Татнефть». Нефтяное хозяйство, 7, 44-47.
- Галкин, В. И., Козлова, И. А., Носов, М. А., Кривощеков, С. Н. (2015). Решение региональных задач прогнозирования нефтеносности по данным геолого-геохимического анализа рассеянного органического вещества пород доманикового типа. Нефтяное хозяйство, 1, 21-23.
- Викторин, В. Д., Лыков, Н. А. (1980). Разработка нефтяных месторождений, приуроченных к карбонатным коллекторам. Москва: Недра.
- Мингулов, И. Ш., Валеев, М. Д., Мухаметшин, В. В., Кулешова, Л. С. (2021). Применение результатов измерения вязкости продукции скважин для диагностики работы насосного оборудования. SOCAR Proceedings, SI2, 152-160.
- Рабаев, Р. У., Чибисов, А. В., Котенев, А. Ю. и др. (2021). Математическое моделирование растворения карбонатных коллекторов и прогнозирование эффективности регулируемой солянокислотного воздействия. SOCAR Proceedings, 2, 40-46.
- Хакимзянов, И. Н., Хисамов, Р. С., Ибатуллин, Р. Р. И др. (2011). Наука и практика применения разветвленных и многозабойных скважин при разработке нефтяных месторождений. Казань: ФЭН.
- Абабков, К. В., Васильев, В. М., Хисамутдинов, Н. И. и др. (2014). Экспресс-метод оценки степени взаимодействия скважин с использованием частотного анализа данных истории эксплуатации нагнетательных и добывающих скважин. Нефтепромысловое дело, 7, 10-13.
- Хакимзянов, И. Н., Мухаметшин, В. Ш., Бахтизин, Р. Н. и др. (2021). Обоснование необходимости учета интерференции между скважинами при разряжении сетки скважин на пашийском горизонте Бавлинского месторождения. SOCAR Proceedings, SI1, 77-87.
- Сахабутдинов, Р. З., Мусабиров, М. Х., Яртиев, А. Ф. и др. (2014). Создание и промышленное внедрение технологий стимуляции скважин на основе импортозамещающих реагентов и составов. Нефтяное хозяйство, 12, 126-129.
- Мухаметшин, В. Ш., Хакимзянов, И. Н. (2021). Особенности группирования низкопродуктивных залежей нефти в карбонатных коллекторах для рационального использования ресурсов в пределах Урало-Поволжья. Записки Горного института, 252, 896-907.
- Мухаметшин, В. В. (2021). Повышение эффективности управления разработкой залежей Западно-Сибирской нефтегазоносной провинции на основе дифференциации и группирования. Геология и геофизика, 62(12), 1672–1685.
- Грищенко, В. А., Асылгареев, И. Н., Бахтизин, Р. Н. и др. (2021). Методический подход к мониторингу эффективности использования ресурсной базы при разработке нефтяных месторождений. SOCAR Proceedings, SI2, 229-237.
- Велиев, Э. Ф., Алиев, А. А., Маммедбейли, Т. Е. (2021). Применение машинного обучения для прогнозирования эффективности внедрения технологий борьбы с конусообразованием. SOCAR Procceedings, 1, 104-113.
- Мингулов, И. Ш., Валеев, М. Д., Мухаметшин, В. В. и др. (2021). Исследование влияния температуры и скорости течения на вязкость нефтяных эмульсий. Известия ТПУ. Инжиниринг георесурсов, 332, 10, 69–76.
- Сулейманов, Б. А., Рзаева, С. Дж., Ахмедова, У. Т. (2021). Теоретические и практические основы применения газированных биосистем при интенсификации добычи нефти. SOCAR Proceedings, 3, 36–44.
- Стабинскас, А. П., Султанов, Ш. Х., Мухаметшин, В. Ш. и др. (2021). Эволюция жидкости гидроразрыва пласта: от гуаровых систем к синтетическим геллирующим полимерам. SOCAR Proceedings, SI2, 172-181.
- Велиев, Э. Ф. (2020). Обзор современных методов увеличения нефтеотдачи пласта с применением потокоотклоняющих технологий. SOCAR Proceedings, 2, 50-66.
- Кулешова, Л. С., Фаттахов, И. Г., Султанов, Ш. Х. и др. (2021). Опыт проведения многозонного кислотного ГРП на месторождении ПАО «Татнефть». SOCAR Proceedings, SI1, 68-76.
- Ибрагимов, Н. Г., Мусабиров, М. Х., Яртиев, А. Ф. (2015). Опыт промышленной реализации импортозамещающих технологий интенсификации добычи нефти в ПАО «Татнефть». Нефтяное хозяйство, 8, 86-89.
- Велиев, Э. Ф. (2021). Применение амфифильных блок-полимерных систем для эмульсионного заводнения пласта. SOCAR Proceedings, 3, 78-86.
- Муслимов, Р. Х. (2004). Пути повышения нефтеотдачи на техногенно измененных в процессе длительного внутриконтурного заводнения нефтяных месторождений. Материалы международной конференции «Фундаментальные проблемы разработки нефтегазовых месторождений, добычи и транспортировки УВ-сырья». Москва: ГЕОС.
- Хисамиев, Т. Р., Баширов, И. Р., Мухаметшин, В. Ш. и др. (2021). Результаты оптимизации системы разработки и повышения эффективности выработки запасов карбонатных отложений турнейского яруса Четырманского месторождения. SOCAR Proceedings, SI2, 131-142.
- Рогачев, М. К., Мухаметшин, В. В. (2018). Контроль и регулирование процесса солянокислотного воздействия на призабойную зону скважин по геолого-промысловым данным. Записки Горного института, 231, 275-280.
- Павловская, Е., Поплыгин, В. В., Иванов, Д. Ю., Елисеев, И. Ю. (2015). Эффективность кислотных обработок скважин, эксплуатирующих башкирские отложения на месторождениях Пермского края. Нефтяное хозяйство, 3, 28-30.
- Хисамов, Р. С., Орлов, Г. А., Мусабиров, М. Х. (2003). Концепция развития и рационального применения солянокислотных обработок скважин. Нефтяное хозяйство, 4, 43-45.
- Мухаметшин, В. Ш., Хакимзянов, И. Н., Бахтизин, Р. Н., Кулешова, Л. С. (2021). Дифференциация и группирование сложнопостроенных залежей нефти в карбонатных коллекторах в решении задач управления разработкой. SOCAR Proceedings, SI1, 88-97.
- Мухаметшин, В. В., Андреев, В. Е. (2018). Повышение эффективности оценки результативности технологий, направленных на расширение использования ресурсной базы месторождений с трудноизвлекаемыми запасами. Известия ТПУ. Инжиниринг георесурсов, 329(8), 30–36.
- Яртиев, А. Ф., Хакимзянов, И. Н., Петров, В. Н., Идиятуллина, З. С. (2016). Совершенствование технологий по выработке запасов нефти из неоднородных и сложнопостроенных коллекторов Республики Татарстан. Казань: Ихлас.
- Хабибрахманов, А. Г., Зарипов, А. Т., Хакимзянов, И. Н. и др. (2017). Оценка эффективности уплотнения сетки скважин на низкопроницаемых карбонатных коллекторах (на примере месторождений Республики Татарстан). Казань: Слово.
- Хузин, Р. Р., Бахтизин, Р. Н., Андреев, В. Е. и др. (2021). Интенсификация добычи нефти методом гидравлического сжатия пласта. SOCAR Proceedings, SI1, 98-108.
- Сургучев, М. Л., Колганов, В. И., Гавура, А. В. и др. (1987). Извлечение нефти из карбонатных коллекторов. Москва: Недра.
- Грищенко, В. А., Якупов, Р. Ф., Мухаметшин, В. Ш. и др. (2021). Локализация и стратегия выработки остаточных запасов нефти пашийского горизонта Туймазинского месторождения на заключительной стадии разработки. Нефтяное хозяйство, 5, 103-107.
- Грищенко, В. А., Рабаев, Р. У., Асылгареев, И. Н. и др. (2021). Методический подход к определению оптимальных геолого-технологических характеристик при планировании ГРП на многопластовых объектах. SOCAR Proceedings, SI2, 182-191.
- Якупов, Р. Ф., Мухаметшин, В. Ш., Хакимзянов, И. Н., Трофимов, В. Е. (2019). Оптимизация выработки запасов из водонефтяных зон горизонта D3ps Шкаповского нефтяного месторождения с помощью горизонтальных скважин. Георесурсы, 21(3), 55-61.
- Yakupov, R. F., Mukhametshin, V. Sh., Tyncherov, K. T. (2018). Filtration model of oil coning in a bottom water-drive reservoir. Periodico Tche Quimica, 15(30), 725-733.
- Якупов, Р. Ф., Мухаметшин, В. Ш., Зейгман, Ю. В. и др. (2017). Способ разработки контактных зон на примере Туймазинского нефтяного месторождения. Нефтяное хозяйство, 10, 36–40.
- Грищенко, В. А., Позднякова, Т. В., Мухамадиев, Б. М. и др. (2021). Повышение эффективности разработки залежей нефти в карбонатных коллекторах на примере турнейского яруса. SOCAR Proceedings, SI2, 238-247.
- Мингулов, Ш. Г., Якупов, Р. Ф. (2013). Восстановление приемистости нагнетательных скважин на Туймазинской группе месторождений. Нефтяное хозяйство, 7, 88–91.
- Грищенко, В. А., Циклис, И. М., Мухаметшин, В. Ш., Якупов, Р. Ф. (2021). Методические подходы к повышению эффективности системы заводнения на поздней стадии разработки. SOCAR Proceedings, SI2, 161-171.
Ardını oxu
Qısa mətni oxu
DOI: 10.5510/OGP20220300710
E-mail: vv@of.ugntu.ru
Ü. T. Əhmədova
SOCAR Downstream Management LLC, Bakı, Azərbaycan
Köpüklü sistemlərdən istifadə edilməsi əsasında layın neftveriminin artırılması üsullarının icmalı
Məqalədə köpüklü sistemlərdən istifadə edilməsi əsasında layin neftveriminin artırılması üsullarının icmalı təqdim edilmişdir. Neft yatağının işlənilməsinin son mərhələsində, layın yüksəkkeçiricilikli sulaşmış zonalarinin təcrid olunmasına ehtiyac yaranır. Bu məqsəd üçün köpük yaradan sistemlərin tətbiqi daha da perespektivlidir. Köpüklü sistemlərlə yüksəkkeçiricilikli zonalarının təcrid olunması nəticəsində, işlənməyə azkeçiricilikliyə malik neftlədoymuş zonalar cəlb olunur. Hazırki işdə köpükəmələgətirmə mexanizmi, köpüyün sabitləşdiricisinin seçimi, layda köpüyün miqrasiyası məsələlərinə baxılmışdır. Temperaturun təsiri, lay sularının minerallaşması, mövcud neftin köpüklü sistemlərin dayanıqlığına təsiri məsələləri araşdırılmışdır. Eksperimental tədqiqatlar və mədəndə tətbiqi texnologiyanın yüksək effektliyini göstərir. Köpüklü sistemin vurulması kollektorların əhatə effektliyini artıraraq, neft çıxarma əmsalını artırır. Verilmiş texnologiyalar aktual məsələ olmaqla, onların tədqiqi bu gün də davam etdirilir.
Açar sözlər: köpükəmələgətirən sistemlər; sabitlik; polimer; nanohissəciklər; mikrofotolar; duzluluq; sıxışdırma əmsalı; layın əhatə edilməsi; özügenerasiya olunan istilik köpükləri; çatlı kollektor.
Məqalədə köpüklü sistemlərdən istifadə edilməsi əsasında layin neftveriminin artırılması üsullarının icmalı təqdim edilmişdir. Neft yatağının işlənilməsinin son mərhələsində, layın yüksəkkeçiricilikli sulaşmış zonalarinin təcrid olunmasına ehtiyac yaranır. Bu məqsəd üçün köpük yaradan sistemlərin tətbiqi daha da perespektivlidir. Köpüklü sistemlərlə yüksəkkeçiricilikli zonalarının təcrid olunması nəticəsində, işlənməyə azkeçiricilikliyə malik neftlədoymuş zonalar cəlb olunur. Hazırki işdə köpükəmələgətirmə mexanizmi, köpüyün sabitləşdiricisinin seçimi, layda köpüyün miqrasiyası məsələlərinə baxılmışdır. Temperaturun təsiri, lay sularının minerallaşması, mövcud neftin köpüklü sistemlərin dayanıqlığına təsiri məsələləri araşdırılmışdır. Eksperimental tədqiqatlar və mədəndə tətbiqi texnologiyanın yüksək effektliyini göstərir. Köpüklü sistemin vurulması kollektorların əhatə effektliyini artıraraq, neft çıxarma əmsalını artırır. Verilmiş texnologiyalar aktual məsələ olmaqla, onların tədqiqi bu gün də davam etdirilir.
Açar sözlər: köpükəmələgətirən sistemlər; sabitlik; polimer; nanohissəciklər; mikrofotolar; duzluluq; sıxışdırma əmsalı; layın əhatə edilməsi; özügenerasiya olunan istilik köpükləri; çatlı kollektor.
Ədəbiyyat siyahısı
- Raj, I., Liang, T., Ming, Q., et al. (2020). An experimental investigation of MoS2 nanosheets stabilized foams for enhanced oil recovery application. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, 606, 1-7.
- Osei-Bonsu, K., Paul, G., Nima, S. (2017). Investigation of foam flow in a 3D printed porous medium in the presence of oil. Journal of Colloid and Interface Science, 490, 850-858.
- Zeng, Y., Muthuswamy, A., Ma, K., et al. (2016). Insights on foam transport from a texture-implicit localequilibrium model with an improved parameter estimation algorithm. Industrial & Engineering Chemistry Research, 55(28), 7819-7829.
- Ma, K., Ren, G., Mateen, K., Morel, D. (2015). Modelling techniques for foam flow in porous media. SPE-169104-PA. SPE Journal, 20(03), 453-470.
- Tang, J., Ansari, M. N., Rossen, W. R. (2016, August-September). Modeling the effect of oil on foam for EOR. In: ECMOR XV - 15th European Conference on the Mathematics of Oil Recovery, Amsterdam, Netherlands.
- Rio, E., Drenckhan, W., Salonen, A., Langevin, D. (2014). Unusually stable liquid foams. Advances in Colloid and Interface Science, 205, 74-86.
- Liu, Q., Liu, S., Luo, D., Peng, B. (2019). Ultra-low interfacial tension foam system for enhanced oil recovery. Applied Sciences, 9, 2155.
- Petkova, R., Tcholakova, S., Denkov, N. D. (2012). Foaming and foam stability for mixed polymer-surfactant solutions: effects of surfactant type and polymer charge. Langmour, 28(11), 4996-5009.
- Pu, W., Wei, P., Sun, L., Wang, S. (2017). Stability, CO2 sensitivity, oil tolerance and displacement efficiency of polymer enhanced foam. RSC Advances, 7, 6251-6258.
- Telmadarreie, A., Trivedi, J. J. (2016). CO2 foam and CO2 polymer enhanced foam for heavy oil recovery and CO2 storage. SPE-174510-PA. SPE Journal, 21(05), 1655-1668.
- Wei, P., Pu, W., Sun, L., et al. (2018). Role of water-soluble polymer on foam-injection process for enhancing oil recovery. Journal of Industrial and Engineering Chemistry, 65, 280-289.
- Zhang, C., Wang, P., Song, G. (2019). Study of enhanced oil recovery by multi-component foam flooding. Journal of Petroleum Science and Engineering, 177, 181-197.
- Samin, A. M., Manan, M. A., Idris, A. K., et al. (2017). Protein foam application for enhanced oil recovery. Journal of Dispersion Science and Technology, 38, 604-609.
- Farajzadeh, R., Andrianov, A., Krastev, R., et al. (2012). Foam-oil interaction in porous media: implications for foam assisted enhanced oil recovery. Advances in Colloid and Interface Science, 183, 1–13.
- Sun, L., Wei, P., Pu, W., et al. (2016). The oil recovery enhancement by nitrogen foam in high-temperature and high-salinity environments. Journal of Petroleum Science and Engineering, 147, 485-494.
- Jhan, Y. Y., Tsay, R. Y. (2014). Salt effects on the hydration behavior of zwitterionic poly (sulfobetaine methacrylate) aqueous solutions. Journal of the Taiwan Institute of Chemical Engineers, 45(6), 3139–3145.
- Wang, F., Chen, H., Alzobaidi, S., Li, Zh. (2018). Application and mechanisms of self-generated heat foam for enhanced oil recovery. Energy & Fuels, 32(9), 9093–9105.
- Sun, X., Dong, M., Zhang, Y., Li, M. (2016, June). A new foamy oil-assisted methane huff-n-puff method for enhanced heavy oil recovery in thin reservoirs. SPE-180742-MS. In: SPE Canada Heavy Oil Technical Conference. Society of Petroleum Engineers.
- Adevtunji, L. A., Ben-Zhi, A., Filstein, A. (2019, November). Foam formulation for high temperature SAGD applications. SPE-198919-MS. In: SPE Thermal Well Integrity and Design Symposium. Society of Petroleum Engineers.
- Alargova, R. G., Warhadpande, D. S., Paunov, V. N., Velev, O. D. (2004). Foam superstabilization by polymer microrods. Langmuir, 20, 10371–10374.
- Goswami, R., Chaturvedi, K. R., Kumar, R. S., et al. (2018). Effect of ionic strength on crude emulsification and EOR potential of micellar flood for oil recovery applications in high saline environment. Journal of Petroleum Science and Engineering, 170, 49–61.
- Guo, F., Aryana, S. A. (2019). Nanoparticle-stabilized CO2 foam flooding. In: Banerjee, S., Barati, R., Patil, S. (eds) Advances in petroleum engineering and petroleum geochemistry. CAJG 2018. Advances in Science, Technology & Innovation. Springer, Cham.
- Alzobaidi, S., Lotfollahi, M., Kim, I., et al. (2017). Carbon dioxide-in-brine foams at high temperatures and extreme salinities stabilized with silica nanoparticles. Energy & Fuels, 31, 10680–10690.
- Li, D., Ren, B., Zhang, L., et al. (2015). CO2-sensitive foams for mobility control and channeling blocking in enhanced WAG process. Chemical Engineering Research and Design, 102, 234–243.
- Singh, R., Mohanty, K. K. (2017). Foam flow in a layered, heterogeneous porous medium: A visualization study. Fuel, 197, 58–69.
- Sun, Q., Li, Z., Li, S., et al. (2014). Utilization of surfactant stabilized foam for enhanced oil recovery by adding nanoparticles. Energy & Fuels, 28, 2384–2394.
- Chaturvedi, K. R., Narukulla, R., Sharma, T. (2020). CO2 capturing evaluation of single-step silica nanofluid through rheological investigation for nanofluid use in carbon utilization applications. Journal of Molecular Liquids, 304, 112765.
- Farhadi, H., Riahi, S., Ayatollahi, S., Ahmadi, H. (2016). Experimental study of nanoparticle-surfactant-stabilized CO2 foam: Stability and mobility control. Chemical Engineering Research and Design, 111, 449–460.
- Sang, Q., Li, Y., Yu, L., et al. (2014). Enhanced oil recovery by branched-preformed particle gel injection in parallel-sandpack models. Fuel, 136, 295–306.
- Zhang, T., Roberts, M., Bryant, S., Huh, C. (2009, April). Foams and emulsions stabilized with nanoparticles for potential conformance control applications. SPE-121744-MS. In: SPE International Oilfield Chemistry. Society of Petroleum Engineers.
- Rezvani, H., Panahpoori, D., Riazi, M., et al. (2020). A novel foam formulation by Al2O3/SiO2 nanoparticles for EOR applications: a mechanistic study. Journal of Molecular Liquids, 304, 112730.
- Panahpoori, D., Rezvani, H., Parsaei, R., Riazi, M. (2019). A pore-scale study on improving CTAB foam stability in heavy crude oil−water system using TiO2 nanoparticles. Journal of Petroleum Science and Engineering, 183, 106411.
- Risal, A. R., Manan, M. A., Yekeen, N., et al. (2019). Experimental investigation of enhancement of carbon dioxide foam stability, pore plugging, and oil recovery in the presence of silica nanoparticles. Petroleum Science, 16(2), 344–356.
- Zheng, W., Tan, X., Jiang, W., et al. (2021). Investigation of nanoclay-surfactant-stabilized foam for improving oil recovery of steam flooding in offshore heavy oil reservoirs. ACS Omega, 6(35), 22709-22716.
- Al Yousef, Z. A., Almobarsky, M. A., Schechter, D. S. (2019). Surfactant and a mixture of surfactant and nanoparticles to stabilize CO2/brine foam, control gas mobility, and enhance oil recovery. Journal of Petroleum Exploration and Production Technology, 5, 439-445.
- Parra, J. E., Soto-Castruita, E., Ceron-Camacho, R., et al. (2020, October). Design and evaluation of multifunctional foaming agents for production enhancement in oil wells. SPE-201603-MS. In: SPE Annual Technical Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Zamudio Rivera, L. S., López Ramírez, S., Duran Valencia, C., et al. (2014). Foaming composition for high temperature and salinity. Patent US8722588 B2.
- Hernández Altamirano, R., Zamudio Rivera, L. S., Mena Cervantes, V. Y., et al. (2015). Foaming composition with wettability modifying and corrosion inhibitory properties for high temperature and ultra-high salinity. Patent EP2740781 B1.
- Hernández Altamirano, R., Zamudio Rivera, L., Mena-Cervantes, V., et al. (2016). Foaming composition with wettability modifying and corrosion inhibitory properties for high temperature and ultra-high salinity. Patent US9469804 B2.
- Katiyar, A., Patit, P. D., Rohilla, N., et al. (2020). Unconventional reservoir hydrocarbon-gas foam enhanced-oil-recovery pilot design, implementation, and performance analysis. SPE-201199-PA. SPE Reservoir Evaluation & Engineering, 24(01), 194–204.
Ardını oxu
Qısa mətni oxu
DOI: 10.5510/OGP20220300711
E-mail: u.ismayilova@gmail.com
R. R. Kadırov1, R. U. Rabayev2, V. Ş. Muxametşin1, V. İ. Şetnikov3, İ. F. Qaliullina1, A. R. Safiullina1, Z. N. Saqitova1, R. R. Stepanova1
1Ufa Dövlət Neft Texniki Universiteti (Oktyabrski şəh. filialı), Rusiya; 2Ufa Dövlət Neft Texniki Universiteti, Ufa, Rusiya; 3«Vietsovpetro» MM, Vunqtau, Vyetnam
Neft hasilatında lay sularının və onların əsasındakı ağır duzlu suların istifadəsi
Məqalədə göstərilmişdir ki, lay suyunun duzsuzlaşdırılması prosesində alınan mayenin tərkibində maqnezium ionlarının miqdarı azalır. Belə mayedən istifadə etməklə sement daşının mexaniki möhkəmliyini, qeyri-keçiriciliyini, qoruyucu borulara və quyu divarına yapışmasını artırmaq, həmçinin maqnezium korroziyasını azaltmaq mümkündür.
Açar sözlər: lay suyu; sement daşı; tikinti əhəngi; sement daşının möhkəmliyi.
Məqalədə göstərilmişdir ki, lay suyunun duzsuzlaşdırılması prosesində alınan mayenin tərkibində maqnezium ionlarının miqdarı azalır. Belə mayedən istifadə etməklə sement daşının mexaniki möhkəmliyini, qeyri-keçiriciliyini, qoruyucu borulara və quyu divarına yapışmasını artırmaq, həmçinin maqnezium korroziyasını azaltmaq mümkündür.
Açar sözlər: lay suyu; sement daşı; tikinti əhəngi; sement daşının möhkəmliyi.
Ədəbiyyat siyahısı
- Муслимов, Р. Х. (2014). Нефтеотдача: прошлое, настоящее, будущее (оптимизация добычи, максимизация КИН). Казань: ФЭН.
- Страхов, П. Н., Белова, А. А., Маркелова, А. А., Страхова, Е. П. (2021). Учет неоднородности продуктивных отложений при построении геологических моделей с целью повышения эффективности водогазового воздействия. Нефтяное хозяйство, 2, 46-49.
- Конторович, А. Э., Бурштейн, Л. М., Лившиц, В. Р., Рыжкова, С. В. (2019). Главные направления развития нефтяного комплекса России в первой половине XXI века. Вестник Российской академии наук, 89(11), 1095-1104.
- Шахвердиев, А. Х., Арефьев, С. В., Давыдов, А. В. (2022). Проблемы трансформации запасов углеводородного сырья в нерентабельную техногенную категорию трудноизвлекаемых. Нефтяное хозяйство, 4, 38-43.
- Хисамиев, Т. Р., Баширов, И. Р., Мухаметшин, В. Ш. и др. (2021). Результаты оптимизации системы разработки и повышения эффективности выработки запасов карбонатных отложений турнейского яруса Четырманского месторождения. SOCAR Proceedings, SI2, 131-142.
- Фаттахов, И. Г., Кулешова, Л. С., Бахтизин, Р. Н. и др. (2021). Комплексирование результатов моделирования ГРП при проведении гибридных кислотно-пропантных обработок и при одновременной инициации трещины ГРП в разделенных интервалах. SOCAR Proceedings, SI2, 103-111.
- Хакимзянов, И. Н., Мухаметшин, В. Ш., Бахтизин, Р. Н. и др. (2021). Обоснование необходимости учета интерференции между скважинами при разряжении сетки скважин на пашийском горизонте Бавлинского месторождения. SOCAR Proceedings, SI1, 77-87.
- Грищенко, В. А., Позднякова, Т. В., Мухамадиев, Б. М. и др. (2021). Повышение эффективности разработки залежей нефти в карбонатных коллекторах на примере турнейского яруса. SOCAR Proceedings, SI2, 238-247.
- Щекатурова, И. Ш., Коломасова, С. А., Антонов, М. С., Кузьмичев, О. Б. (2021). Об экономической целесообразности разработки нефтяных месторождений с трудноизвлекаемыми запасами. Нефтяное хозяйство, 2, 18-21.
- Земцов, Ю. В., Устюгов, А. С. (2016). Многофакторный анализ эффективности ограничения водопритоков в различных геолого-физических условиях скважин и пластов. Нефтепромысловое дело, 5, 20-26.
- Behrmann, L., Huber, K., McDonald, B., et al. (1996). Quo vadis, extreme overbalance? Oilfield Review, 18-33.
- Хакимзянов, И. Н., Мухаметшин, В. Ш., Бахтизин, Р. Н., Шешдиров, Р. И. (2021). Определение объемного коэффициента сетки скважин для оценки конечного коэффициента нефтеизвлечения при разработке залежей нефти горизонтальными скважинами. SOCAR Proceedings, 2, 47-53.
- Мухаметшин, В. В., Бахтизин, Р. Н., Кулешова, Л. С. и др. (2021). Скрининг и оценка условий эффективного применения методов увеличения нефтеотдачи высокообводненных залежей с трудноизвлекаемыми запасами. SOCAR Proceedings, SI2, 48-56.
- Мухаметшин, В. Ш. (2022). Экспресс-оценка коэффициента извлечения нефти при разработке залежей в карбонатных коллекторах на естественных режимах. SOCAR Proceedings, SI1, 27-37.
- Фаттахов, И. Г., Кулешова, Л. С., Султанов, Ш. Х. и др. (2021). Повышение эффективности водоизоляции применением тампонирующего состава. SOCAR Proceedings, SI2, 192-200.
- Титов, Ю. В., Черепанова, Н. А., Колпаков, В. В. и др. (2016). Влияние вторичной цеолитизации коллекторов Большехетской впадины на оптимизацию геолого-технических мероприятий (на примере пласта БУ15 Пякяхинского месторождения). Нефтяное хозяйство, 8, 16-19.
- Галкин, В. И., Растегаев, А. В., Козлова, И. А., Кривощеков, С. Н. (2014). Вероятностная оценка эффективности гидравлического разрыва пласта по горно-геологическим показателям (на примере месторождений Когалымского района). Геология, геофизика и разработка нефтяных и газовых месторождений, 7, 100-104.
- Economides, M., Oligney, R., Valko, P. (2002). Unified fracture design: bridging the gap between theory and practice. Alvin, Texas: Orsa Press.
- Мухаметшин, В. Ш., Хакимзянов, И. Н., Бахтизин, Р. Н., Кулешова, Л. С. (2021). Дифференциация и группирование сложнопостроенных залежей нефти в карбонатных коллекторах в решении задач управления разработкой. SOCAR Proceedings, SI1, 88-97.
- Мухаметшин, В. В. (2021). Повышение эффективности управления разработкой залежей Западно-Сибирской нефтегазоносной провинции на основе дифференциации и группирования. Геология и геофизика, 62(12), 1672–1685.
- Рогачев, М. К., Мухаметшин, В. В., Кулешова, Л. С. (2019). Повышение эффективности использования ресурсной базы жидких углеводородов в юрских отложениях Западной Сибири. Записки Горного института, 240, 711-715.
- Мухаметшин, В. Ш., Хакимзянов, И. Н. (2021). Особенности группирования низкопродуктивных залежей нефти в карбонатных коллекторах для рационального использования ресурсов в пределах Урало-Поволжья. Записки Горного института, 252, 896-907.
- Велиев, Э. Ф., Алиев, А. А., Маммедбейли, Т. Е. (2021). Применение машинного обучения для прогнозирования эффективности внедрения технологий борьбы с конусообразованием. SOCAR Procceedings, 1, 104-113.
- Муслимов, Р. Х. (2009). Особенности разведки и разработки нефтяных месторождений в условиях рыночной экономики. Казань: ФЭН.
- Грищенко, В. А., Асылгареев, И. Н., Бахтизин, Р. Н. и др. (2021). Методический подход к мониторингу эффективности использования ресурсной базы при разработке нефтяных месторождений. SOCAR Proceedings, SI2, 229-237.
- Сергеев, В. В., Шарапов, Р. Р., Кудымов, А. Ю. и др. (2020). Экспериментальное исследование влияния коллоидных систем с наночастицами на фильтрационные характеристики трещин гидравлического разрыва пласта. Нанотехнологии в строительстве, 12(2), 100–107.
- Мухаметшин, В. В., Кулешова, Л. С. (2022). Повышение эффективности выработки запасов залежей нижнего мела Западной Сибири с использованием методов увеличения нефтеотдачи. SOCAR Proceedings, SI1, 9-18.
- Кулешова, Л.С., Мухаметшин, В.Ш. (2022). Поиск и обоснование применения инновационных методов добычи углеводородов в осложненных условиях. SOCAR Proceedings, SI1, 71-79.
- Аржиловский, А. В., Грищенко, А. С., Смирнов, Д. С. и др. (2021). Опыт применения горизонтальных скважин с многостадийным гидроразрывом пласта в условиях низкопроницаемых отложений тюменской свиты месторождений ООО «РН-Уватнефтегаз». Нефтяное хозяйство, 2, 74-76.
- Велиев, Э. Ф. (2020). Обзор современных методов увеличения нефтеотдачи пласта с применением потокоотклоняющих технологий. SOCAR Proceedings, 2, 50-66.
- Грищенко, В. А., Циклис, И. М., Мухаметшин, В. Ш., Якупов, Р. Ф. (2021). Методические подходы к повышению эффективности системы заводнения на поздней стадии разработки. SOCAR Proceedings, SI2, 161-171.
- Грищенко, В. А., Гареев, Р. Р., Циклис, И. М. и др. (2021). Расширение круга льготируемых объектов, содержащих трудноизвлекаемые запасы нефти. SOCAR Proceedings, SI2, 8-18.
- Попов, А. Н., Исмаков, Р. А., Яхин, А. Р., Мухаметгалиев, И. Д. (2021). Некоторые вопросы обеспечения устойчивости стенок наклонно-направленных скважин и предупреждения поглощений технологических жидкостей. SOCAR Proceedings, SI1, 60–67.
- Мухаметшин, В. В., Кулешова, Л. С. (2020). О снижении уровня неопределенности при управлении заводнением залежей с трудноизвлекаемыми запасами. Известия ТПУ. Инжиниринг георесурсов, 331, 5, 140–146.
- Мухаметшин, В. Ш. (2022). Управление заводнением залежей нефти в карбонатных коллекторах. SOCAR Proceedings, SI1, 38-44.
- Mardashov, D. V., Rogachev, M. K., Zeigman, Yu. V., Mukhametshin, V. V. (2021). Well killing technology before workover operation in complicated conditions. Energies, 14(3), 654.
- Велиев, Э. Ф. (2021). Применение амфифильных блок-полимерных систем для эмульсионного заводнения пласта. SOCAR Proceedings, 3, 78-86.
- Гилязетдинов, З. Ф., Кадыров, Р. Р., Салимов, М. Х. и др. (2000). Тампонажный цементный раствор. Патент РФ 2154727.
- Бабушкин, В. И. (1968). Физико-химические процессы коррозии бетона и железобетона. Москва: Стройиздат.
- Грищенко, В. А., Рабаев, Р. У., Асылгареев, И. Н. и др. (2021). Методический подход к определению оптимальных геолого-технологических характеристик при планировании ГРП на многопластовых объектах. SOCAR Proceedings, SI2, 182-191.
- Мухаметшин, В. В., Андреев, В. Е. (2018). Повышение эффективности оценки результативности технологий, направленных на расширение использования ресурсной базы месторождений с трудноизвлекаемыми запасами. Известия ТПУ. Инжиниринг георесурсов, 329(8), 30–36.
- Alimkhanov, R., Samoylova I. (2014, October). Application of data mining tools for analysis and prediktion of hydraulic fracturing efficiency for the BV8 reservoir of the Povkh oil field. SPE-171332-MS. In: SPE Russian Oil and Gas Exploration & Production Technical Conference and Exhibition. Society of Petroleum Engineers.
- Токарев, М. А. (1983). Оценка и использование характеристик геологической неоднородности продуктивного пласта. Уфа: Изд-во УНИ.
- Булатов, А. И., Мариампольский, Н. А. (1988). Регулирование технологических показателей тампонажных растворов. Москва: Недра.
Ardını oxu
Qısa mətni oxu
DOI: 10.5510/OGP20220300712
E-mail: vsh@of.ugntu.ru